ARAROT (MARANTA ARUNDINACEA L.) RİZOMLARININ FİTOKİMYASAL, TIBBİ VE BESİNSEL ÖZELLİKLERİ VE ÇEŞİTLİ KULLANIMLARI

Abstract

Amaç: Maranta arundinacea L. (Ararot) (Marantaceae) tropiklerde yetişen otsu, çok yıllık bir bitkidir. Yüksek nişasta içerikli yenilebilir silindirik rizomlara sahiptir. Rizomlar halk tıbbında yatıştırıcı, kızarıklık giderici, anti-inflamatuvar ve antiseptik olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada günümüzde ekonomik değeri olan ve çeşitli endüstrilerde uygulama potansiyeli bulunan ararotun botanik özellikleri, yayılışı ve geleneksel kullanımı araştırılmıştır. Dahası yenilebilir rizomlarının kimyasal içeriği ve rizomlardan elde edilen ekstre, un, nişasta ve tozun biyolojik aktiviteleri ve rizomların çeşitli kullanım alanlarına ait bilgiler derlenmiştir. Sonuç ve Tartışma: Rizomlar alkaloit, karbonhidrat, kardiyak glikozitler, protein, amino asit, terpen, saponin, flavonoit, reçine, tanen, zamk, lignin, antrakinon, sterol, lif ve mineral içerir. Rizom ve rizomdan elde edilen ürünlerin antioksidan, immünostimulan, anti-ülserojenik, antidiyareik, anti-inflamatuvar, antimikrobiyal, antidispeptik, antihipertansif, hipokolesterolemik, hipoglisemik, antikanser ve hepatoprotektif aktiviteleri bildirilmiştir. Ararot unu kolayca sindirilebildiğinden çocuklar için hazırlanan ekmek ve bisküvilerde ve ayrıca kurabiye ve unlu mamullerde kullanılır. Ararot nişastası; çorba, tatlılar, puding, sos, kurabiye, şekerleme, bisküvi, kek ve jöle yapımında kullanılır. Ararot nişastası glüten içermediğinden özel bisküvi ve fırın ürünlerinin hazırlanmasında kullanılır. Ararot tozu ve nişastasının kozmetik endüstrisinde kullanımı vardır. Ararot nişastasının eczacılık, hijyen ürünleri, çevre yönetimi, tarım, biyofilm, biyomedikal mühendisliği ve biyoyakıt üretimi gibi alanlarda uygulamaları mevcuttur. Ararot lifi kâğıt mendil, ince kâğıt, karton, ambalaj kâğıdı ve çanta gibi yırtılmaya dirençli kâğıt yapımına uygundur.