KANSER TANISI VE TEDAVİSİNDE KULLANILAN MONOKLONAL ANTİKORLAR

Abstract

Amaç: Kanser, vücuttaki hücrelerin kontrolsüz çoğalması ile gelişen bir hastalık olup anormal ve kontrolsüzce büyüyen hücreler ile karakterizedir. Kanser insidansı gün geçtikçe artarken, kanser tanı ve tedavisindeki yeni yaklaşımlar da büyük önem kazanmaktadır. Kanser tanısı amacıyla sıklıkla anatomik görüntüleme teknikleri ve nükleer görüntüleme sistemleri kullanılmaktadır. Kanser tedavisinde ise geleneksel yaklaşımların (cerrahi, radyoterapi, kemoterapi) yanı sıra son zamanlarda hedefe yönelik yaklaşımlar da kullanılmaktadır. Kanser tedavisindeki hedefe yönelik yaklaşımlar çoğunlukla küçük moleküllü tirozin kinaz inhibitörleri ve monoklonal antikorları içermektedir. Monoklonal antikorlar ilk olarak antijenle immünize edilmiş farelerin B hücreleri ve miyelom kanser hücrelerinin oluşturduğu hibridomlardan elde edilmiştir. Çoğunlukla, biyolojik materyallerin tanısı, saflaştırılması ve analizlerinde, kanserin tanısı ve tedavisinde ve organ nakillerinde doku reddinin önlenmesinde kullanılmaktadır. Monoklonal antikorların eldesinin az zaman alması ve az maliyetli olması, monoklonal antikorlara büyük avantaj sağlamaktadır. Bu avantajlarının yanında araştırmalar doğrultusunda farklı yan etkiler saptanmış olsa da hedefe spesifik oluşları ve diğer avantajlarından dolayı monoklonal antikorlar günümüzde çokça rağbet görmektedir. Sonuç ve Tartışma: Monoklonal antikorlar ve beraberinde kanser tanı ve tedavisi araştırmaları günümüzde devam etmekle beraber bu konu tıp bilimi açısından önem taşıyan ve merak edilen bir konu olma özelliğini devam ettirmektedir. Bu derlemede kısaca kanser tanısı ve tedavisinde sıklıkla kullanılan monoklonal antikorlar ve hedeflerinden, etki mekanizmalarından ve klinik kullanımlarından bahsedilecektir.