ÇOKLU DEZAVANTAJLILIK BAĞLAMINDA TEK EBEVEYN KADIN ÖĞRETMENLERİN MADDİ KOŞULLARI VE GEÇİM STRATEJİLERİ: ANKARA ÖRNEĞİ

Abstract

Birden fazla dezavantajın varlığı durumunun aynı kişide birleşmesiyle meydana gelen çoklu dezavantajlılık bağlamında dünyada ve Türkiye’de sayıları gün geçtikçe artmakta olan tek ebeveyn kadınların durumu dikkat çekmektedir. Kadınlar ücretli ve ücretsiz emekleri ile iktisadi ve sosyal hayatın devamlılığında kilit bir noktada yer almakta, çocuk yetiştirmek gibi ağır bir görevi tek başlarına üstlendiklerinde ise başka olgular devreye girmektedir. Bu konumdaki kadınların çalışan yoksulluğu yaşamaları ise maddi koşulların ve geçim stratejilerinin önemini artırmaktadır. Bu çalışmanın amacı; Türkiye’de anne ve çocuklardan oluşan çekirdek ailelerin, tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan aileler içindeki oranının en yüksek olduğu il olan Ankara’da devlet okullarında görev yapan tek ebeveyn kadın öğretmenlerin maddi koşullarının ve geçim stratejilerinin olgular üzerinden incelenmesidir. Çalışma fenomenoloji deseninde tasarlanmış, yarı yapılandırılmış mülakat yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Geçim stratejileri ihtiyaçları öteleme, daha az maliyetli olanı ikame etme, borçlanma, ek gelir ve klasik tasarruf yöntemleri üzerinden şekillenmiştir. Ek gelir imkanlarını sınırlandıran, hem nitelikli hem çalışan kadın olma avantajını dezavantajlılığa dönüştüren olgulara rastlanmıştır. Türkiye’de tek ebeveyn, nitelikli ve çalışan yoksul olan kadınların sosyo-ekonomik profiline duyarlı özel sosyal politika önlemlerine ihtiyaç duyulmaktadır.