MANEVİYAT İLE İLİŞKİSİ ÇERÇEVESİNDE “MANEVİ İYİ OLUŞ” KAVRAMININ ORTAYA ÇIKIŞI VE TANIMLANMASI

Abstract

İlk defa 1971 yılında kullanılmaya başlanan manevi iyi-oluş kavramı, günümüz din psikolojisi çalışmalarında sıklıkla kendisine atıfta bulunulan bir kavram haline gelmiştir. Araştırma, bu sınırlılığı gidermek için manevi iyi-oluş kavramını tüm bu yönleriyle birlikte incelemeyi amaçlamakta ayrıca manevi iyi-oluş kavramını açıklamaya yönelik yeni bir tanımlama denemesinde bulunmaktadır. Makalenin, manevi iyi-oluş literatürüne sunmak istediği önemli katkılardan biri de kavramın çerçevesini ve kuramsal temellerini ortaya koymaya çalışmasıdır. Bu çalışma temel olarak literatür araştırması yöntemiyle hazırlanmıştır. İlk önce “manevi iyi-oluş” kavramının semantik açıdan “maneviyat” ile ilişkisi ortaya konmuş ve maneviyatın “iyi-oluş”a katkıları neticesinde bu kavramın nasıl ortaya çıktığı incelenmiştir. Sonrasında kavramın içeriği, etkileşim alanları, yakından ilişkili olduğu yaklaşımları ve kuramsal temelleriyle ilgili görüşler değerlendirilmiştir. Konuyla ilgili literatürü oluşturan eserlerden bazıları da “manevi iyi-oluş”un etki alanlarını göstermesi ve kavramsallaşma sürecine sağladıkları katkılar açısından analitik olarak ele alınmış ve değerlendirilmiştir. Araştırmanın sonucuna göre “manevi iyi-oluş”, bireyin iletişimde bulunduğu maneviyat alanlarından özgün bir “iyi-oluş” duygusu üretmesidir. Maneviyatın “iyi-oluş”a katkıları, Din Psikolojisi çalışmalarında “manevi iyi-oluş” kavramına duyulan ihtiyacı pekiştirmektedir. “Manevi iyi-oluş", bu katkıların kişiler üzerindeki özgün yansımalarını, olumlu etkilerini tespit edebilmek ve bu “iyi-oluş” türlerini ölçebilmek amacıyla yapılan bilimsel araştırmaların kavramsal bir ifadesidir.