Azerbaycan Fındık Üretiminde Gah Rayonu’nun Yeri

Abstract

Ana yurdu Anadolu ve özellikle de Doğu Karadeniz kıyıları olan fındığın önemli üretim alanlarından biri de Kafkaslardır. Kafkas ülkelerinden Azerbaycan ve Gürcistan ise dünya fındık üretimi sıralamasında genellikle ilk onda yer almaktadır. Özellikle, Azerbaycan’da fındık tarımı son yıllarda hızla gelişmektedir. Gah Rayonu, Azerbaycan’ın en çok fındık üretiminin yapıldığı Şeki-Zagatala Bölgesi’nde bulunan altı rayondan biridir. Tarım ve hayvancılık rayonu olan Gah’ta önemli ekonomik faaliyetlerden biri de meyveciliktir. Tarımsal faaliyetler ve üretimin fiziki ve beşeri coğrafi koşullara bağlı olarak şekillendiği bilinmektedir. Azerbaycan’ın kuzey batısında bulunan Gah Rayonu fındık yetiştiriciliği için uygun iklim ve toprak koşullarına sahiptir. Özellikle Gah Rayonu’nun kuzey kesimindeki orta ve yüksek dağlık arazilerde görülen nemli ılıman iklim burada tarih boyu fındık yetiştiriciliğinin gelişmesi için olanak sağlamıştır. Ayrıca, fındık ağaçları bu bölgedeki ormanlarda yabani şekilde de yetişmektedir. Fındık yetiştiriciliği daha çok rayonun kuzey kesimlerinde ve Eğriçay Vadisi’nde gelişmiştir. Bu araştırmada Gah Rayonu’nun en önemli ekonomik faaliyeti olan fındık yetiştiriciliği, rayonun coğrafi koşulları dikkate alınarak araştırılmıştır. Çalışmada karma araştırma yöntemi kullanılarak hem nitel hem de nicel veriler toplanmış ve analiz edilmiştir. Gah Rayonu’nun Azerbaycan’ın fındık üretimindeki rolü ile ilgili değerlendirme yapılmış, Azerbaycan Devlet İstatistik Komitesi’nden elde edilmiş nicel veriler betimsel istatistik tekniği kullanılarak yorumlanmıştır. Araştırma sahasının haritaları ArcGIS 10.5 programında çizilmiştir. Ülke ekonomisine katma değer ve istihdam sağlayan fındık yetiştiriciliği, desteklenmesi gereken bir ekonomik faaliyettir. Fındık bu bölgede yaşayanlar için önemli bir gelir kaynağı olduğu için fındık yetiştiriciliğinin Gah Rayonu’nun ekonomisindeki payı büyüktür. Rayondaki fındık üretiminde yıllar içinde gözlenen dalgalanmaların nedenleri araştırılmış ve gerekli önerilerde bulunulmuştur.