Affiliation:
1. Maastricht University, Maastricht, Holandia
Abstract
Merytokracja i nierówności – badanie złożonej relacji
Ostatnie badania sugerują, że problem nierówności wydaje sięlegitymizowany przez postawy merytokratyczne. Choćtwierdzi się, że merytokracja uzasadnia nierówności społeczno-ekonomiczne poprzez definiowanie indywidualnych osiągnięći wysiłków jako przyczyn nierówności, często nie dostrzega się, jak działająmechanizmy leżące u jej podstaw. W niniejszym opracowaniu badano, jak merytokracja podtrzymuje nierówności. W swojej mieszanej, sekwencyjnej konstrukcji wyjaśniającej najpierw opiera sięna danych ilościowych pochodzących z kwestionariusza, stwierdzając znacząco pozytywnąi nieelastycznąrelacjęmiędzy akceptacjąnierówności a przekonaniami merytokratycznymi.
Następnie przeprowadzono jakościowy, systematyczny przegląd literatury, sugerując, że związek między merytokracjąa nierównościąmoże byćbardziej okrężny, niżwcześniej zakładano. Ponadto wyniki sugerują, że merytokratyczne postawy ludzi zależąbardziej od ich kontekstu społecznego niżod ich aprobaty dla merytokracji.
ABSTRACT
Recent studies have suggested that the inequality problem seems to be legitimated by meritocratic attitudes. Whilst it is argued that meritocracy justifies socio-economic inequalities by defining individual achievements and efforts as causes for inequality, it is often overlooked how underlying mechanisms work. This study investigates how meritocracy sustains inequalities. In its mixed methods explanatory sequential design, it first builds on quantitative data from an International Social Survey Programme (ISSP) questionnaire, finding a significantly positive and inelastic relationship between inequality acceptance and meritocratic beliefs. Subsequently, a qualitative systematic literature review is conducted, suggesting that the relationship between meritocracy and inequality may be more circular than previously assumed. Furthermore, the results suggest that people’s meritocratic attitudes depend more on their social context than on their endorsement of meritocracy.
Publisher
Uniwersytet Jagiellonski - Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellonskiego
Reference27 articles.
1. 1. Akbaş M., Ariely D., Yuksel S. (2019). When is inequality fair? An experiment on the effect of procedural justice and agency. Journal of Economic Behavior & Organization, 161, 114-127, https://doi.org/10.1016/j.jebo.2019.02.014 (accessed: 10.04.2022).
2. 2. Au W. (2014). Hiding behind high-stakes testing: Meritocracy, objectivity and inequality in US education. International Education Journal: Comparative Perspectives, 12(2).
3. The effect of education, income inequality and merit on inequality acceptance;Barr A.;Journal of Economic Psychology 80 102276,2020
4. 4. Creswell J.W. (2015). Revisiting mixed methods and advancing scientific practices. In S.N. Hesse-Biber,
5. Belief in school meritocracy as an ideological barrier to the promotion of equality;Johnson (eds.);European Journal of Social Psychology,2018