Dinî Bilginin Eğitici Değeri

Abstract

İnsanoğlunun ürettiği veya edindiği birçok bilgi türü vardır. Bu bilgi türlerinden biri de kaynağını kutsaldan alan dinî bilgidir. Kur’an’ı Kerim, Hz. Peygamber (sav)’ in hadisleri ve bu kaynaklardan içtihat yolu ile elde edilen bilgi dinî bilgi olarak kabul edilmektedir. Bu bilgi iman olgusu ile anlam kazanır ve yaptırım gücünü Allah’a olan iman bağından alır. Öte yandan Kur’an’ı Kerim’de doğrudan ahlak veya ibadetlerden bahsetmeyen, evrenin ve insanın yaratılışı ile ilgili olan bilgiler de imana davet için bir kanıt olarak sunulmuştur. Dinî bilginin ahlakî özellikler barındırması, değer taşıyor olması, teorik olarak bu bilgiye davranış değiştirebilme kabiliyeti kazandırmaktadır. Bu yönü ile dinî bilgi diğer bilgilerden ayrılmaktadırlar. Bu bilginin dayandığı otoritenin kutsal sayılması, onu aktaran peygamberin rol model olarak gösterilmesi bu bilgiye eğitici özellikler kazandırmaktadır. Bu özellikleri ile beraber dinî bilgiyi edinen kimsede ahlakî davranışlar her zaman ortaya çıkmayabilmektedir. Literatür tarama yöntemi ile hazırladığımız bu makalede amacımız; dinî bilgi ile davranış arasındaki ilişkiyi din eğitimi perspektifinde analiz etmektir. Çalışmanın sonunda ulaştığımız bulgulara göre dinî bilginin her zaman istenen davranış değişikliğini yapmadığı görülmektedir. Bunun temelinde, dinî bilginin inanan birey için ifade ettiği anlam düzeyi yatmaktadır. Yaratıcıya duyulan inancın ve gösterilen bağlılığın gücü, dinî bilginin bilişsel alandan duyuşsal alana, oradan da davranışsal alana geçişini kolaylaştırmaktadır. İnanma ile beraber yaratıcıya duyulan güven, davranışın ortaya çıkma olasılığını artırarak öğrenmeyi etkin hale getirmektedir. Sonuç olarak şunları ifade edebiliriz: Yapılacak din eğitiminin daha çok ilmihal öğretimini içermesi, bilgiyi anlamlı hale getirecek, ona değer yükleyecek iman olgusunun ön plana çıkarılmaması, müminin inancına yönelik duyduğu şüpheleri giderecek bir öğretimin yapılmaması, dinî bilginin istenen davranış değişiklerini meydana getirmesini güçleştirebilmektedir. Bu durum dinî bilginin eğitici gücü ile ilgili tartışmaları da beraberinde getirmektedir.