Abstract
Bu çalışma Orta Doğu’nun Çin dış politikasındaki yerini inceleyecektir. Orta Doğu bir bölge olarak dünya siyaseti ve ekonomisi için önemli bir yere sahiptir. Çin de uluslararası sistemdeki önemli bir küresel güç olarak bölge ile yakın ilişkiler içerisindedir. Geçmişi eski çağlara kadar giden Çin’in Orta Doğu ile ilişkileri Soğuk Savaş döneminde sınırlı düzeyde olmuştur. Soğuk Savaş sonrası dönemde Çin’in ekonomik yükselişine paralel bir biçimde artan enerji kaynakları ihtiyacı bölgeye yönelik pragmatik bir politika izlemesini beraberinde getirmiştir. Şi Jinping dönemi ile Çin dış politikasında daha etkin olmayı hedeflemektedir. Önceki dönemlerde uluslararası sistemin diğer büyük güçlerine göre etkinlik kurma konusunda geç kaldığını düşünen Çin bu durumu lehine çevirme arayışı içerisindedir. Bu bakımdan ağırlıklı olarak ekonomik niteliği ön planda olan bölge ile ilişkilerinde siyasi ve güvenlik boyutlarını da geliştirmek istemektedir. Çin’in ticaret ve enerji nakil hatlarını geliştirmeyi amaçlayan Kuşak-Yol Projesi için Orta Doğu önemli bir konumda bulunmaktadır. Ticaret, enerji kaynaklarının yanında bölgenin güvenliği de Çin açısından önem kazanmaktadır. Çin özellikle bölgedeki bölgesel güçler ile yakın ilişkiler kurarak etkinliğini arttırma yoluna gitmektedir. Bölgesel dinamiklerin yanında küresel dinamikler de Çin’in bölgeye yönelik politikalarını etkilemektedir. Fakat Çin, Amerika Birleşik Devletleri (ABD)’nin bölgedeki güvenlik taahhütlerinin sağladığı istikrar çerçevesinde etkinliğini sürdürme politikasını takip etmektedir. Bununla beraber dünya ekonomisi ve siyasetinde yeni bir aşamaya geçen Çin-ABD rekabeti bölgeyi de etkisi altına alma potansiyeli taşımaktadır.
Reference29 articles.
1. Anadolu Ajansı. (2023, Nisan 6). BAE'nin gazı Çin yuanıyla fiyatlandırması dolar üzerindeki baskıyı artırıyor. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/baenin-gazi-cin-yuaniyla-fiyatlandirmasi-dolar-uzerindeki-baskiyi-artiriyor/2865407.
2. Blank, S. (2018). Silk roads and global strategy. In James Reardon-Anderson (ed.). The red star and crescent: China and the Middle East. Oxford University Press.
3. Dillon, M. (2004). The Middle East and China. In T. P. Najem and M. Hetherington (eds.). The Middle East’s relations with Asia and Russia.
Routledge Curzon.
4. Dorsey, J. M. (2017). China and the Middle East: venturing into the maelstrom. Asian journal of Middle Eastern and Islamic studies, 11(1).
5. Ehteshami, A. (2018). The One Belt, One Road in China’s grand strategy. In A. Ehteshami and N. Horesh (eds.). China’s Presence in the Middle East: The Implications of the One Belt One Road Initiative. Routledge.