Yürünebilirlik Kavramı ve Çevresel Faktörler Odağında Yaya Kullanımı: Ordu- Akyazı Mahallesi Örneği

Abstract

Amaç: Bu çalışmada, Ordu kenti, Altınordu ilçesi, Akyazı Mahallesinde yoğun olarak kullanılan bazı bulvar ve caddelerin yürünebilirlik değerinin, belirlenen değerlendirme kriterleri üzerinden puanlandırılması amaçlanmıştır. Elde edilen puanların çevresel özellikler (erişilebilirlik, işlevsellik, fiziksel yapı, güvenlik, görsel kalite ve çekicilik) ile arasındaki ilişkisinin ortaya konulması ise ikincil amaçtır. Materyal ve Yöntem: Çalışma alanı olarak, Ordu ili, Akyazı mahallesinde yoğun kullanıma sahip olan Orgeneral İbrahim Fırtına Bulvarı, Şehit Ali Gaffar Okkan Caddesi, Ahmet Cemal Mağden Caddesi, Yavuz Sultan Selim Caddesi, Akyazı Caddesi, Ali Rıza Gürsoy Caddesi ve Atatürk Bulvarı seçilmiştir. Seçilen yolların yürünebilirliğini ölçmek amacı ile değerlendirme kriterleri oluşturulmuş ve puanlama tablosu hazırlanmıştır. Ayrıca yürünebilirliğin çevresel ilişkisini ortaya koymak amacı ile yollara ilişkin bağlantı, aydınlatma ve erişilebilirlik analizleri yapılmıştır. Araştırma Bulguları: Yapılan saha çalışmaları sonucunda seçilen her yol için farklı puanlar elde edilmiştir. Yapılan değerlendirme sonucunda yolun denize yakın olan kısmı (Orgeneral İbrahim Fırtına Bulvarı) 36 puan alırken, denize 12 metre daha uzak olan yaya yolu (Orgeneral İbrahim Fırtına Bulvarı 2) 20 puan almıştır. Yapılan değerlendirme sonucunda, Atatürk Bulvarı 26, Ali Rıza Gürsoy Caddesi 12, Ahmet Cemal Mağden Caddesi 27, Ali Gaffar Okkan Caddesi 22, Akyazı Caddesi 8, Yavuz Sultan Selim Caddesi ise 23 puan almıştır. Bağlantı, erişilebilirlik ve aydınlatma analizlerinin bu puanlamayı desteklediği ortaya konulmuştur. Sonuç: Sonuç olarak farklı yürünebilirlik puanları elde edilmiş ve yürünebilir çevrelerin özellikleri ortaya konulmuştur. Elde edilen puanları belirleyen en önemli etkenlerin; erişilebilirlik ve fiziksel yapıya ait unsurlar olduğu saptanmıştır. Yürünebilirlik kavramı içerisinde değerlendirilen çevresel faktörlerin yaya kullanımı ile doğru orantılı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.