Okul Dış Mekan Tasarımlarının İklimsel Açıdan Değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Literatürde okul bahçelerinin sert zemin miktarları, peyzaj donatıları, kullanım alanları, yeşil alan miktarları ve bitkilendirme tasarımlarına yönelik çok sayıda çalışmaya rastlanırken iklimle dengeli tasarım düzeyinde çok fazla sayıda çalışma bulunmamaktadır. Bu nedenle okul bahçelerinin mikroklimatik açıdan değerlendirilmesine yönelik çalışmalar da araştırma konuları arasında önemli bir yer tutmalıdır. Bu çalışmada okul dış mekan tasarımları mikroklimatik açıdan ele alınmıştır. Materyal ve Yöntem: Çalışma alanı olarak Nevşehir kent merkezinde yer alan ilkokulların dış mekanları seçilmiştir. Çalışma kapsamında ENVI-met yazılımıyla Nevşehir kent merkezinde belirlenen farklı niteliklerdeki okulların dış mekan tasarımının iklimsel simülasyonları yapılarak iklim haritaları üretilmiştir. Elde edilen veriler ışığında hem okul dış mekanlarının hem de kent ikliminin mikroklimatik açıdan iyileştirilmesine yönelik öneriler geliştirilmiştir. Araştırma Bulguları: Çalışma sonucunda hava sıcaklığı, bağıl nem, ortalama ışıma sıcaklığı ve rüzgar hızı değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmeler sonucunda okul bahçelerinde sert zeminlerde sıcaklık stresinin yüksek, bitkilendirilmiş alanlarda düşük olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sıcaklık seviyesinin yükseldiği alanlarda bağıl nem seviyesinin düşük, düşük sıcaklıklarda bağıl nemin yüksek olduğu saptanmıştır. Ortalam ışıma sıcaklığının bitkilerin bulunduğu alanlarda yüksek derecede serinletici etkiye sahip olduğu saptanmıştır. Rüzgar hızının açık alanlarda yüksek, bitki yoğunluğunun arttığı noktalarda düştüğü gözlenmiştir. Sonuç: Bu çalışma ile Okul dış mekan tasarımlarında yeşil alanların sayısız faydalarının yanında iklimsel yönden de önemli katkılar sağlayacağı sonucuna ulaşılmıştır. Sert zemin oranlarının çok fazla yeşil alanların çok az miktarda bulunduğu okul bahçelerinde yeşil alanların çoğaltılması ile birlikte daha kaliteli yaşam alanları oluşturulacağı düşünülmektedir.