Odra w Pruszkowie i w fantazjach użytkowników lokalnych grup w mediach społecznościowych. Analiza metodą motywu fantazjowania

Abstract

Celem artykułu jest zaprezentowanie w praktyce jednej z metod krytyki retorycznej: metody motywu fantazjowania. Została ona zaprojektowana przede wszystkim z myślą o analizowaniu narracji tworzonych grupowo (w obrębie „wspólnot retorycznych”), w toku interakcji społecznych. Przedmiotem analizy są budowane w mediach społecznościowych narracje o „epidemii odry” na Mazowszu w listopadzie 2018 roku. Materiał zaczerpnięto głównie z grup w mediach społecznościowych, których twórcami i adresatami są mieszkańcy Pruszkowa, Grodziska, Brwinowa i okolicznych miejscowości. W narracjach tych wyodrębniono „motywy fantazjowania” i postarano się zrekonstruować różne „retoryczne wizje” (na przykład „tylko ciemnogród nie szczepi dzieci”, „szczepionka nie chroni przed zachorowaniem”, „odrę najlepiej jest po prostu przechorować”). Motywy i retoryczne wizje z dyskursu lokalnego porównano następnie z dyskursem na poziomie narodowym i globalnym. Wnioski dotyczą perswazyjnej skuteczności retorycznych wizji.