Gudrun Pausewang’ın Kâbus Adlı Kısa Öyküsünde Göç ve Travma

Abstract

Sebepleri ve sonuçları bakımından çok boyutlu özellikler gösteren göç olgusunun insan ruh sağlığı üzerindeki etkileri de çeşitlilik göstermektedir. Tarih boyunca insanların çeşitli nedenler yüzünden yaşadıkları yeri terk etmek zorunda kalışları yeni sorunları da beraberinde getirmiştir. Zorunlu göç nedeniyle alışkın oldukları yaşam ve düzenin aniden dışına itilen ve özellikle çocuk yaşlarda göçü deneyimlemek zorunda kalan insanlar travmalar yaşayabilmekte ve bunlarla başa çıkabilmek için farkında olmadan bazı savunma mekanizmaları geliştirmektedir. Kişinin iç dünyasına dair çeşitli ipuçları veren rüyalar bu noktada hem birer yol gösterici hem de ruh sağlığını korumak açısından kalkan işlevi göstermektedir. Rüyalar sayesinde gerçek hayatta üstesinden gelinemeyen olayların olumsuz etkileri dengelenir. Böylelikle rüyalar, duygu ve düşüncelerin güvenli bir boşalımını sağlamakta, insan ruhunu korumaktadır. Rüyalarda dengelenemeyen çatışma durumları ise kâbus şeklinde kendini gösterir. Bu çalışmada, zorunlu göçü henüz çocuk sayılabilecek yaşlarda tecrübe eden Alman yazar Gudrun Pausewang’ın “Kâbus” adlı eseri göç ve travma bağlamında doküman analizi yöntemi ile incelenmiştir. Göç olgusunun çocuk ruh sağlığı üzerinde meydana getirmiş olduğu yaralar, bir rüya türü olan kâbus kavramı çerçevesinde ele alınmıştır. Bu çalışmanın öncelikli amacı göç ve göçmenlik gibi soyut kavramları çocukların yetişkinlerden nasıl farklı algıladıklarını ve anlamlandırdıklarını ortaya koymaktır. İkinci temel amaç ise zorunlu göç sürecinde çocuklarda meydana gelen ve bilincin derinliklerine itilen olumsuzlukların farklı travmalara yol açabileceği, bunların da rüyalar yoluyla çeşitli şekillerde tezahür edebileceğini göstermektir.