Association of Asbestos Exposure with Lung Cancer

Abstract

Asbest, akciğer kanserine neden olduğu iyi bilinen bir mineraldir. Asbest ve akciğer kanseri arasındaki nedensel ilişki 1930'larda düşünülmüş ve 1955'te kanıtlanmıştır. 1960'lı yıllarda işçilerde mezotelyoma ve akciğer kanseri gibi durumların saptanmasıyla asbest kullanımı kısıtlanmaya ve yasaklanmaya başlamıştır. 20. yüzyılın ilk çeyreğinden sonra asbest, Dünya Sağlık Örgütü ve Uluslararası Kanser Araştırma Merkezi tarafından "Kanserojen Maddeler" listesinde 1A Grubu kanserojen olarak belirlenmiştir. Dünyada asbest işletmelerinin çoğu, asbestin insan sağlığına olumsuz etkileri nedeniyle doksanlı yılların sonundan itibaren faaliyetlerini durdurmuştur. Bugün tüm dünyada asbestin işletilmesi ve ticareti yasaklanmıştır. Gözle görülmeyen lifsi bir toz olan asbest, solunduğunda akciğerde birikir. Pürüzlü ve çengelli yapısı nedeniyle akciğerde doku hasarına neden olur. Epidemiyolojik çalışmalar, asbeste maruz kalmanın akciğer kanseri, mezotelyoma, gırtlak ve yumurtalık kanseri ve asbestoz gibi ölümcül sonuçlara yol açabilecek hastalıkların nedeni olduğunu kesin olarak ortaya koymuştur. Asbest temas noktaları çevresel temas ve mesleki (endüstriyel) maruziyettir ve asbest maruziyeti Türkiye'de önemli bir halk sağlığı sorunudur. Mezotelyoma, akciğer kanseri, asbestoz gibi ciddi akciğer hastalıklarını önlemek için asbest temizliği yetkili kişilerce yapılmalı ve doğal ortamlar rehabilite edilmelidir. Ayrıca kırsal alanlarda asbestin zararları konusunda toplumu bilinçlendirmeye yönelik eğitim faaliyetlerinin planlanması ve uygulanması gerekmektedir.