Alt Ekstremite Amputelerinde Enerji Tüketimi: Derleme Makale

Abstract

Amaç: Bu derlemenin amacı; alt ekstremite amputasyonu olan bireylerin enerji tüketimini araştıran çalışmaları özetlemek ve sonuçlarını bildirmektir. Yöntem: Çalışmamızın amacına uygun olarak seçilmiş olan anahtar kelimeleri kullanarak enerji tüketiminin değerlendirilmesinde kullanılan yöntemlerin, enerji tüketimine etki eden faktörlerin, sağlıklı ve alt ekstremite amputasyonu olan bireylerin enerji tüketimi açısından farklılıkların ortaya konulması açısından alt ekstremite amputelerinde enerji tüketimi ile ilgili yapılmış bilimsel çalışmalar belirlenerek incelendi. Sonuçlar: Amputasyonu takiben protez kullanımı ile birlikte vücut, amputasyon seviyesine göre biyomekaniksel değişiklikler göstermekte ve bunun sonucunda hem sağlıklı hem ampute tarafta adaptasyon mekanizmaları geliştirmektedir. Temel amacı kaybedilen eklem, kas ve sensorimotor girdiyi kompanse etmek olan bu adaptasyonlar, özellikle alt ekstremite amputasyonlarını takiben gerçekleşmekte ve uzun vadede tüm kinetik zinciri etkileyen sekonder patolojilerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Alt ekstremite amputasyonu olan bireyler yürüyüş sırasında biyomekanik değişiklikler ve fiziksel uygunluktaki yetersizlikler ile dinamik dengenin azalmasına bağlı olarak gelişen fonksiyonel yetersizliklerini kompanse edebilmek amacıyla aşırı enerji harcamaktadırlar. Tartışma: Değişen fiziksel parametreler ağırlık merkezini, yürüyebilme yeteneğini ve yürüyüşün doğal kinematiğini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu değişikler bireylerin fiziksel kapasitesine, günlük yaşam aktivitelerine katılımına, hangi tip protez veya yardımcı cihaz kullandıklarına ve hangi hızda yürüdüklerine bağlı olarak değişen oranlarda enerji tüketiminde artışa neden olabilmektedir. Enerji tüketimi açısından protez kullanan bireyler sağlıklı bireylerle karşılaştırıldığında, protez kullanan bireylerin daha düşük hızda yürürken daha yüksek enerji harcadıkları tespit edilmiştir. Amputasyonlu kişilerin kendi seçtikleri yürüyüş hızlarındaki azalmanın, artmış metabolik harcamaların önüne geçmek için geliştirdikleri bir kompansasyon yöntemi olduğu belirtilmiştir.