Puna vullnetare e nxënësve në shkollë dhe në komunitet

Abstract

Puna vullnetare ka ndikime të theksuara në zhvillimin e personalitetit dhe karrierës së individit. Në shumë vende, promovimi dhe angazhimi i nxënësve në aktivitete vullnetare, në shkollë dhe në komunitet, është bërë pjesë e të nxënit formal – duke përfshirë vullnetarizmin në aktivitetin në klasë, si dhe pjesë e aktiviteteve jashtëshkollore. Qëllimi i këtij studimi ishte të identifikojë dhe të pasqyrojë përfaqësimin e aspekteve të punës vullnetare në kurrikulat e arsimit parauniversitar në Kosovë, si dhe përfshirjen dhe motivimet e nxënësve për punë vullnetare gjatë shkollimit paraprak dhe në të ardhmen. U bazua në analizën e literaturës relevante, kurrikulave dhe programeve mësimore, me fokus në rezultatet kryesore që pritet të arrihen nga nxënësit deri në fund të arsimit parauniversitar, si dhe në qëndrimet e nxënësve për përfshirjen në punë vullnetare. Pjesëmarrës në studim ishin 368 maturantë të gjimnazeve nga e gjithë Kosova. Pyetësori i anketës ishte i tipit Likert, pesë shkallësh (1=Fare nuk pajtohem deri te 5=Plotësisht pajtohem) dhe përfshin gjithsej 20 pyetje për fushat e hulumtimit, përfshirë edhe 12 deklaratat e shkëputura nga Volunteer Functions Inventory -VFI. Përpunimi i të dhënave cilësore u bazua në modelin e prezantuar nga Satu Elo (2014), ndërsa i të dhënave sasiore u realizua me paketën statistikore SPSS 21. Rezultatet e studimit treguan se puna vullnetare si koncept nuk është përfaqësuar kënaqshëm në kurrikulat e arsimit parauniversitar, përderisa përfaqësimi i aspekteve të punës vullnetare të nxënësve në shkollë dhe në komunitet në këto dokumente është relativisht i mirë. Informimi dhe përfshirja e nxënësve në aktivitete të punës vullnetare, në kuadër të lëndëve mësimore, rezulton të jetë forma më së paku e zbatuar në shkolla. Motivimet altruiste, si ndjesia se është e rëndësishme të ndihmosh të tjerët dhe ndjenja e dhembshurisë ndaj njerëzve në nevojë, janë dy nga motivet prirëse për angazhim. Nuk u evidentua ndërlidhje ndërmjet motivimeve të maturantëve për angazhim në punë vullnetare dhe profesionit/ zhvillimit akademik më tutje. Gjetjet e studimit pritet të mbështesin institucionet përgjegjëse për të avancuar përfaqësimin e konceptit dhe elementeve të punës vullnetare të nxënësve në shkollë dhe në komunitet në nivel më të lartë në të ardhmen.