Examination of Prospective Mathematics Teachers' Concept Images of Prism and Cylinder in the Scope of Their Definitions, Drawings, and Grouping Skills

Abstract

Bu araştırmada ilköğretim matematik öğretmen adaylarının prizma ve silindire yönelik kavram imajlarını ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda öğretmen adaylarının bu geometrik cisimlere yönelik tanımları, farklı çizimleri ve verilen geometrik cisimleri gruplandırma biçimleri incelenmiştir. Araştırma durum çalışması modeline dayalı olarak yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu Türkiye’nin kuzeyinde bulunan bir devlet üniversitesinin Eğitim Fakültesi İlköğretim Matematik Öğretmenliği Bölümünde birinci sınıf düzeyinde öğrenim gören 45 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Öncelikle uygun örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenen öğretmen adaylarına silindir ve prizmaya yönelik tanımlama, çizim yapma ve gruplama becerilerini içeren geometrik cisimler bilgi testi uygulanmıştır. Ardından maksimum çeşitlilik örneklemesi yöntemine dayalı olarak öğretmen adaylarının verdikleri cevapların incelenmesi sonucunda 6 öğretmen adayı ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizi içerik analizi tekniğine dayalı olarak gerçekleştirilmiştir. Görüşme verilerinin analizinde ise betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar öğretmen adaylarının tanımları, çizimleri ve gruplandırma biçimleri başlıkları altında sunulmuştur. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının silindir ve prizma tanımlarının tam olarak yeterli olmadığı, bu geometrik cisimlere yönelik kritik özellikleri ayırt etmekte güçlük yaşadıkları bulunmuştur. Kavram imajları genellikle silindir için dairesel tabanlı ve prizma için çokgen tabanlı ve dik cisimler şeklindedir. Çizimlerinde genellikle prototif algıya dayalı çizim yapmışlar, gruplandırmada da prototif örnekleri ayırt etmekte zorlanmamışlar ancak prototif olmayan örnekleri ayırt etmekte zorlanmışlardır. Öğretmen adaylarının kavram imajlarının kavram tanımlarına göre daha baskın olduğu görülmüştür. Ayrıca matematiksel dili kullanmada hatalar yaptıkları ve konu ile ilgili alan bilgilerinde de eksikler olduğu tespit edilmiştir. Silindir ve prizma arasındaki hiyerarşik ilişki düşündüğünde öğretmen adaylarının genellikle bu cisimleri ayrık kümeler olarak düşünmekle birlikte farklı fikirlere sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara dayalı olarak çeşitli öneriler getirilmiştir.