Haiti Crisis and the Ottoman Merchants in the Early Twentieth Century Global Economy (1903-1915)

Abstract

Yirminci yüzyılın başında Haiti’de Suriyeli Osmanlılara karşı ortaya çıkan bir toplumsal baskı dünya gündemini bir süre meşgul etmişti. Birçok ülkenin doğrudan ya da dolaylı taraf olduğu bu kriz, bir süre sonra büyük güçlerin siyasi ve ticari çatışma konusu haline gelmiştir. Bu makale dönemin küresel ekonomik rekabetin bir panoraması şekline dönüşen Haiti krizini incelemekte ve bu krizin mağduru Osmanlıların küresel rekabetteki konumunu irdelemektedir. Bu dönemde Haiti, transatlantik ticaret yolu üzerinde stratejik bir konumda bulunmaktaydı. Bu coğrafi konumu ticari kazanca dönüştürenler arasında daha önce ABD üzerinden Haiti’ye göç eden Suriyeli Osmanlılar da bulunuyordu. Suriyeli Osmanlıların Haiti ekonomisinde ön plana çıkması yerli halkta ve ülke yöneticileri arasında bir tepki doğurdu. Nitelim Suriyeliler ülkedeki iş imkanlarının azalmasından ve yükselen fiyatlardan sorumlu tutuyorlardı. Öte yandan bölgede nüfuz elde etmek isteyen ve bunu mevcut Suriyelilerin konumlarını kullanarak gerçekleştirmek niyetinde olan Batılı devletler görünürde Suriyelilerin haklarını koruma yarışına girdiler. Osmanlı İmparatorluğu da tabiiyetinde bulunan bu tüccarların haklarını gücü nispetinde korumaya çalışmaktan geri durmamıştır. Makale büyük güçlerin güç gösterisi biçimini alan Haiti krizini birincil kaynaklar ışığında tafsilatıyla irdelemektedir.