N11 ÜLKELERİ ÖZELİNDE EKONOMİK BÜYÜMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN BELİRLENMESİ: YAPISAL KIRILMALI PANEL VERİ ANALİZİ

Abstract

Bireylerin hayatlarını en güzel şekilde idame ettirmeleri noktasında eğitim, sağlık, altyapı, ulaşım, beslenme, temiz bir çevre, sosyal bağlar gibi birçok unsura erişimleri elzemdir. Tüm bu hizmetlere ulaşmada bir ülkenin ekonomik olarak gelişmişlik düzeyi önemli bir noktada yer alır. Özellikle gelişmekte olan ülkeler nezdinde kalkınmanın da itici gücü olan ekonomik büyümenin sürdürülebilirliğinin sağlanması, büyümenin arkasında yatan faktörlerin doğru bir şekilde tespit edilmesi ve politikaların hayata geçirilmesi noktasında hayati önem taşımaktadır. Bu çalışmada gelişmekte olan ülkeler kategorisinde yer alan ve önümüzdeki yıllarda GSYİH seviyesi olarak dünyanın önde gelen ülkeleri arasında olması beklenen N11 ülkeleri için ekonomik, finansal, kurumsal ve toplumsal risklerin ekonomik büyümeyi nasıl etkilediği panel veri analizi ile araştırılmıştır. ICRG veri setinden faydalanılan ve 1997-2021 yıllarını kapsayan çalışmada, Driscoll-Kraay Dirençli Tahmincisi ile yapısal kırılmaların da dâhil edildiği model tahmin edilmiştir. Yapısal kırılmanın istatistiksel olarak anlamlı bulunduğu analiz sonuçlarına göre, ekonomik, finansal ve kurumsal risklerdeki artışların ekonomik büyümedeki riskleri artırdığı; toplumsal risk puanındaki bir artışın ise ekonomik büyümedeki riski azalttığı tespit edilmiştir.