Abstract
Türkiye’deki tekstil ve hazır giyim sektörünün hem dünya ticaretinde hem de ülke olarak kendi mal ticareti içinde oldukça önemli bir payı bulunmaktadır. Ülkede tekstil ve hazır giyim üretiminin önemli bir kısmı, Akdeniz, Doğu, Güneydoğu ve İç Anadolu bölgelerinden sağlanmaktadır. 6 Şubat 2023 tarihinde gerçekleşen ve 17 ili etkileyen büyük deprem, diğer alanlarda olduğu gibi bu alanda faaliyet gösteren pek çok işletme ve kurumun da zarar görmesine neden olmuştur. Ancak bölgenin sektörel bağlamda önemli olması dolayısıyla sektörün deprem öncesi durumunun belirlenmesinin önemi büyüktür. Ele alınan çalışmada, deprem bölgesinde faaliyet gösteren tekstil ve hazır giyim firmalarının etkinliklerinin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda, veri zarflama analizi (VZA) ve Malmquist toplam faktör verimliliği endeksi (TFP) kullanılmaktadır. Analiz için, bölgede faaliyet gösteren ve İstanbul Sanayi Odası’nın belirlediği ilk 500 ve ikinci 500 büyük firma arasına girebilen 27 adet tekstil ve hazır giyim firması dikkate alınmıştır. Çalışmada söz konusu 27 firmanın 2020 ve 2021 yıllarına ait verileri, üç girdi (özkaynaklar, aktif toplamı ve çalışan sayısı) ve iki çıktı (net satışlar ve ihracat miktarı) ile analize tabi tutulmuştur. Yapılan CCR (Charnes-Cooper-Rhodes) girdi yönlü VZA analizinde, 2020 yılında 27 firmadan 6 tanesinin etkin, 19 tanesinin yetersiz; 2021 yılında ise 4 tanesinin etkin 23 tanesinin yetersiz olduğu tespit edilmiştir. Ardından yapılan Malmquist endeksi ile de söz konusu firmaların 2020 ve 2021 yıllarındaki etkinlik değişimleri incelenmiş, 27 firmadan 18 tanesinin etkinlik değişimleri 1 değerinin üzerinde olduğu için yeterli bulunmuştur. Çalışmada son olarak 2020 ve 2021 yıllarında bölgenin sektörel önemi tespit edilerek çeşitli politika önerilerinde bulunulmuştur.
Publisher
Bilgi Ekonomisi ve Yonetimi Dergisi
Reference41 articles.
1. Akhisar, İ. V. & Tezergil, S. (2014). Malmquist Toplam Faktör Verimlilik Endeksi: Türk Sigorta Sektörü Uygulaması. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 5(10): 1-14.
2. Akın, N. G. (2018). Dokuma Sektöründe Veri Zarflama Analizi Ve Malmquist Toplam Faktör Verimliliği Endeksi/Data Envelopment Analysis and Malmquist Total Factor Productivity Index in the Weaving Sector. Uluslararası Ekonomi İşletme ve Politika Dergisi, 2(2): 241-260.
3. Apan M., Alp İ., & Öztel, A. (2019). Determination of the Efficiencies of Textile Firms Listed in Borsa İstanbul by Using DEA-Window Analysis. Sosyoekonomi, 27(42): 107-128.
4. Atukalp, M. E. (2018). Malmquist Toplam Faktör Verimliliği Endeksi ile Türk Bankacılık Sisteminde Bölgesel Performans Ölçümü. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, (638): 17-34.
5. Banker, R. D., Charnes, A., & Cooper, W. W. (1984). Some Models for Estimating Technical and Scale İnefficiencies in Data Envelopment Analysis. Management Science, 30(9): 1078-1092.