Örtük Program Yaklaşımı: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması

Abstract

Sınıflarda planlı olmayan öğrenme yaşantılarının belirlenmesinin, öğrenme öğretme süreçlerinin yönünün belirlemede önemli olduğu söylenebilir. Planlı olmayan bu öğrenme yaşantıları örtük program ile ilişkilidir. Örtük program yaklaşımlarının analiz edilmesi ise eğitim süreçlerinin doğasını açıklamaya katkı sunacaktır. Çalışma ile eğitim fakültelerinde görev yapan öğretim elemanlarının ve öğretmen adaylarının örtük program yaklaşımlarını belirlemeye yönelik bir ölçek geliştirmek amaçlanmıştır. Ölçeğin geliştirilmesinde, Lynch’in (1989) örtük program teorisinden yararlanılmıştır. Çalışmanın ilk aşamasında 219 öğretim elemanı ve 454 öğretmen adayından oluşan gruptan elde edilen veriler ile Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) yapılmıştır. AFA sonucunda 42 maddelik ölçekten sekiz madde çıkarılmıştır. Bu analiz sonucunda elde edilen 34 maddelik üç faktör ve yedi alt boyuttan oluşan ölçek farklı bir örneklem grubundan (353 öğretmen adayı ve 47 öğretim elemanı) elde edilen veriler ile Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılmıştır. DFA’dan elde edilen uyum indeksleri AFA ile ortaya çıkan yapının DFA ile desteklendiğini göstermiştir. DFA ile elde edilen yapının uyum indeks değerleri de kabul edilebilir olarak belirlenmiştir. Her iki DFA sonucunun AFA sonuçları ile uyumlu olduğu anlaşılmıştır. Ölçeğin hem alt boyutları hem de geneline ait olarak belirlenen Cronbach Alpha güvenirlik katsayılarının iyi bir düzeyde olduğu söylenebilir. Örtük program yaklaşımı ölçeği, üç faktör, yedi alt boyut ve 34 maddeden oluşmuştur. Sonuçlar, eğitim fakültesi öğretim elemanları ve öğretmen adaylarının örtük program yaklaşımlarını tespit etmek amacı ile geliştirilen ölçeğin güvenilir ve geçerli olduğunu göstermektedir.