II. Gök Türkler Devrinde Sarı Baş (Gök) Türk 黃頭突 Meselesi

Author:

Ekrem ErkinORCID

Abstract

Eski Türk Tarihinde birçok çözülmemiş sorunlar bulunmaktadır. Gök Türk Tarihi ile ilgili Türkçe yazıtlar olmasına rağmen Çince kayıtlarındaki bazı sorunlara yeterince yardımcı olamamaktadır. T’ang Sülâlesinin veziri Chang Chiu-ling’in (673-740) eserinde geçen “Huang-tou (Sarı Baş) Türkler” ibaresi bu problemlerden biridir. Araştırmanın sonucunda Sarı Baş Türklerin “Sarı (Gök) Türkler” olduğunu, aslında İkinci Gök Türk Devletinin kurucusu İlteriş Kağan’ın (682-692) ailesinin kastedilmiş olduğu anlaşılmıştır. Sarı renkde eski Türk kültüründe “merkezi” ve “meşru” anlamına gelmektedir. “Sarı Baş Türkler” incelenirken, Gök Türk tarihindeki bir dizi iktidar kavgası da ortaya çıkarılmış bulunmaktadır. İlteriş Kağan öldükten sonra çocuklarının yaşları küçük olduğu için kardeşi Mo-ch’uo Kağan (Kapgan Kağan, 692-716) iktidarı eline geçirmiştir. Mo-ch’uo Kağan’ın ölümümden hemen sonra İlteriş Kağan’ın oğulları (Bilge Kağan ve Kül Tigin) iktidara darbe yolu ile el koymuştur. Ancak Bilge Kağan ölünce Mo-ch’uo Kağan neslinden olanlar hâkimiyete başkaldırmışlar ve neticede iki taraf uzlaşmışlardır. Fakat bu güç dengesi uzun sürmemiştir.

Publisher

Turk Tarih Kurumu

Subject

History,Cultural Studies

Reference97 articles.

1. Chang Chiu-ling, 14, 1992: 104b.

2. THY, 96, 1936: 1718; Li Chih-fan, 1999: 472. Bazı Çin kaynaklarında General Chang Shoukui’nin 733 yılında You-chou vilâyeti valisi olduğu kaydedilmektedir (CTS, 103, 1975: 3194).

3. Ta-hsi Hsün 達奚珣, <唐故輔國將軍右羽林大將軍幽州長史兼御史大夫括州刺史張守珪 墓誌> (“Chang Shou-kui’nin mezar yazıtı”),Wu Kang 吳鋼主編,《全唐文補遺》 (Bütün T’ang Sülâlesi Yazıları İlavesi) 第六輯,三秦出版社,西安,1999年,頁63; Ch’en Ch’ang-an 陳長安主編,《隋唐五代墓誌彙編・洛陽卷》 (Sui ve T’ang Sülâlesi Mezar Yazıtları: Luo-yang Bölümü),第10冊, 1991年,頁190.

4. Li Chih-fan, 1999: 472.

5. HTS, 5, 1975: 138; TCTC, 214, 1956: 6807.

同舟云学术

1.学者识别学者识别

2.学术分析学术分析

3.人才评估人才评估

"同舟云学术"是以全球学者为主线,采集、加工和组织学术论文而形成的新型学术文献查询和分析系统,可以对全球学者进行文献检索和人才价值评估。用户可以通过关注某些学科领域的顶尖人物而持续追踪该领域的学科进展和研究前沿。经过近期的数据扩容,当前同舟云学术共收录了国内外主流学术期刊6万余种,收集的期刊论文及会议论文总量共计约1.5亿篇,并以每天添加12000余篇中外论文的速度递增。我们也可以为用户提供个性化、定制化的学者数据。欢迎来电咨询!咨询电话:010-8811{复制后删除}0370

www.globalauthorid.com

TOP

Copyright © 2019-2024 北京同舟云网络信息技术有限公司
京公网安备11010802033243号  京ICP备18003416号-3