Abstract
Veri zarflama analizi (VZA), veriler hakkında hiçbir varsayımda bulunmayan ve benzer özelliklere sahip karar verme birimlerinin (KVB) göreli etkinliklerini karşılaştıran bir uygulamadır. Bu çalışma, Konya'daki 24 halk kütüphanesinin etkinliğini VZA adı verilen bir yöntem kullanarak karşılaştırmıştır. VZA, halk kütüphanelerinin etkinliğini ölçmek için şu girdileri kullanmıştır: kitap sayısı, giren kitap sayısı ve personel sayısı. Ölçülen çıktılar ise okuyucu sayısı, ödünç verilen materyal sayısı ve kütüphane üye sayısıdır. Makalede matematiksel model olarak CCR modelinden yararlanılmıştır. Model MaxDEA yazılımı kullanılarak çözülmüştür. VZA tekniği dört halk kütüphanesinin etkili olduğunu ortaya koymuştur. Bu, bu kütüphanelerin çıktılarını üretmek için girdilerini mümkün olan en verimli şekilde kullandıkları anlamına gelmektedir. Diğer 20 halk kütüphanesi ise etkin değildir, yani girdilerini daha verimli kullanarak etkinliklerini artırabilirler. Konya'daki halk kütüphaneleri arasında verimlilik açısından önemli farklılıklar olduğu tespit edilmiştir. Bu durum, kütüphane personelinin niteliği, kaynakların mevcudiyeti ve kütüphane hizmetlerine olan talep düzeyi gibi faktörlere bağlı olabilir. Bu çalışmanın sonuçları, kütüphanelerin verimliliklerini artırmak ve kullanıcılarına daha iyi hizmet sunmak için kullanılabilir. Verimli kütüphaneler, verimsiz kütüphaneler için bir model oluşturabilir. Verimsiz kütüphaneler, verimliliklerini artırabilecekleri alanları belirleyebilir ve gerekli değişiklikleri uygulayabilirler.
Publisher
Uluslararasi Muhendislik Arastirma ve Gelistirme Dergisi
Reference56 articles.
1. Ahn, T., Charnes, A., & Cooper, W. W. (1988). Using data envelopment analysis to measure the efficiency of not-for-profit organizations: A critical evaluation-comment. Managerial and Decision Economics, 251-253. doi:10.1002/mde.4090090310
2. Akdede, S. H., & Kazançoğlu, Y. (2006). Efficiency in Turkish state libraries a data envelopment analysis application. Human and Economic Resources Proceedings Book, 69-79.
3. Aliyev, E. (2020). Türkiye’deki Lojistik Firmaların Finansal Performanslarının Veri Zarflama Analizi Ve Malmquist Toplam Faktör Verimlilik Endeksine Göre Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
4. Altun, D. (2006). Türk Telekomünikasyon A.Ş. İl Telekom Müdürlüklerinin Veri Zarflama Analizi İle Etkinlik Ölçümü. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
5. Banker, R. D., Charnes, A., & Cooper, W.W. (1984). Some models for estimating technical and scale inefficiencies in data envelopment analysis. Management Science, 30(9), 1078–1092. doi:10.2307/2631725