Rusya Federasyonu’nun Güvenlik Strateji Belgeleri Bağlamında Kırım İlhakı’nın Tarihsel-Sembolik ve Askeri-Jeopolitik Analizi

Abstract

Güvenlik strateji belgeleri bir devletin tehdit algıları, çıkarları ve olası dış politika hamleleri hakkındaki temel kaynaklardır. Söz konusu güvenlik strateji belgeleri arasında ulusal güvenlik konsepti, dış politika konsepti ve askeri doktrinler yer almaktadır. Bu belgeler ışığında bir devletin bölgesel ve küresel gelişmelere nasıl bir dış politik reaksiyon verebileceği net olarak öngörülebilmektedir. Bu bağlamda Rusya Federasyonu (RF)’nun post-Sovyet coğrafyaya yönelik politikalarının ve Avro-Atlantik Blok (NATO ve Avrupa Birliği-AB) ile ilişkilerinin anahatlarını söz konusu belgelerde görebilmek mümkündür. Ukrayna da RF-Avro-Atlantik Blok arasındaki ilişkileri belirleyen faktörler arasında yer almıştır. Bu çerçevede RF-Ukrayna ilişkileri genellikle Avro-Atlantik Blok’un doğu genişlemesi bağlamında değerlendirilmektedir. Fakat doğu genişlemesinin yanı sıra iki devlet arasındaki tarihsel-sembolik ve askeri-jeopolitik ilişkiler de dikkate alınmalıdır. Başka bir ifadeyle Kırım’ın ilhakı sadece güncel jeopolitik gerçekliklere indirgenmemeli, Ukrayna’nın ve Kırım’ın Rus tarih yazımındaki yeri de göz önünde bulundurulmalıdır. Zira RF’nin Ukrayna algısı işgal sürecinde belirleyici olmuştur. Bu çerçevede çalışmada Kırım’ın ilhakı, RF’nin güvenlik strateji belgeleri bağlamında, jeopolitik ve tarihsel gelişmeler ışığında analiz edilecektir. Hiç şüphesiz bu analiz bizce Şubat 2022 de başlayan RF-Ukrayna Savaşı’nın irdelenmesinde de yol gösterici olacaktır.