Abstract
Türkiye’de Cumhuriyet’in kuruluşunun ilk yıllarından itibaren sanayileşme adımları devlet desteğiyle birlikte başlamıştır. Ardından meydana gelen İkinci Dünya Savaşı, ekonomi ve sanayi sektörünün olumsuz etkilenmesine neden olmuştur. 1980’den sonra küreselleşmenin hız kazanmasıyla birlikte Türkiye ekonomisi ticari serbestleşme sürecine giriş yapmıştır. Bu yeni ekonomik anlayış globalleşmenin de etkisiyle kentleşme ve sanayileşmeyi beraberinde getirmiştir. Kentleşme ve sanayileşmenin başlamasıyla çevresel tahribat artmıştır. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de ekonomik büyüme, sanayileşme ve kentleşmenin Ekolojik Ayak İzi (GFN) üzerindeki etkilerini 1968-2022 dönemi için Hatemi-J (2012) asimetrik nedensellik analizi ile araştırmaktır. Araştırmada bu nedenle birim kök testi, uygun gecikme uzunluğu, eş bütünleşme ve söz konusu nedensellik testi yapılmıştır. Yapılan nedensellik testi bulgularına göre; incelenen dönemde Türkiye’de, ekonomik büyüme ve sanayileşme ile GFN arasında, kentleşmede ve ekonomik büyüme arasında, ekonomik büyüme ve sanayileşme arasında, kentleşme ve GFN arasında, sanayileşme ve kentleşme arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi bulunmuştur. Bu bağlamda sanayileşmede çevre dostu üretim uygulamaları desteklenmelidir. Türkiye’de ayrıca büyük şehirlerde çarpık kentleşme problemine çözüm sağlayacak uygulamalar yapılmalıdır.
Funder
Yazar bu çalışma için herhangi bir finansal destek almadığını beyan etmiştir.
Reference53 articles.
1. Akıllı, H., Kemahlı, F., Okudan, K., & Polat, F. (2008). Ekolojik Ayak İzinin kavramsal içeriği ve Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinde bireysel GFN hesaplaması. Akdeniz İİBF Dergisi, 8(15), 1-25. https://dergipark.org.tr/en/pub/auiibfd/issue/32317/359129
2. Alkın, H., Işık, S. & Çağlar, A. E. (2019). Türkiye’de Taylor Kuralının asimetrik nedensellik testi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 35, 211–225. https://doi.org/10.30794/pausbed.463288
3. Al-Mulali, U., & Öztürk, I. (2015). The effect of energy consumption, urbanization, trade openness, industrial output, and the political stability on the environmental degradation in the MENA (Middle East and North African) Region. Energy, 84, 382– 389. https://doi.org/10.1016/j.energy.2015.03.004
4. Al-Mulali, U., Weng-Wai, C., Sheau-Ting, L., & Mohammed, A. H. (2015). Investigating the environmental Kuznets curve (EKC) hypothesis by utilizing the ecological footprint as an indicator of environmental degradation. Ecological Indicators, 48, 315–323. https://doi.org/10.1016/j.ecolind.2014.08.029
5. Apaydın, Ş. (2020). Küreselleşmenin Ekolojik Ayak İzi üzerindeki etkileri: Türkiye örneği. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 5(1), 23–42. https://doi.org/10.30784/epfad.695836