Investigation of the Effect of Financial Development on Tax Revenues in Turkey with Time Series Analysis

Abstract

Vergi gelirleri ve finansal gelişme arasındaki ilişki iktisat politikaları açısından önem arz etmektedir. Finansal gelişmeler gerek ekonomik büyüme kanalı ile dolaylı olarak gerek doğrudan etkiler yaratarak vergi gelirlerini etkilemektedir. Özellikle küreselleşme sürecinin hızlanmasıyla birlikte finansal gelişmelerdeki değişimlerin vergi gelirleri üzerindeki etkisi çeşitli araştırmalara konu olmuştur. Türkiye ekonomisinde finansal gelişmenin vergi gelirleri üzerindeki etkisini inceleyen bu çalışmada 1980-2019 dönemine ait yıllık veriler kullanılmıştır. Analizde kullanılan değişkenlere ait serilerin durağanlık derecesi Genişletilmiş Dickey ve Fuller (ADF) birim kök testiyle sınanmıştır. Modelde kullanılan değişkenler arasındaki eşbütünleşme ilişkisi Gecikmesi Dağıtılmış Otoregresif (ARDL) yaklaşımı ile incelenmiştir. Ayrıca katsayı tahmincilerinden olan Tamamen Geliştirilmiş En Küçük Kareler (FMOLS), Dinamik En Küçük Kareler (DOLS) ve Kanonik Eşbütünleşik Regresyon (CCR) yöntemlerinden yararlanılmıştır. ARDL sınır testi sonucuna göre hem kısa dönemde hem uzun dönemde finansal gelişmede meydana gelen artışın vergi gelirini artırdığı bulgusuna ulaşılmıştır. FMOLS, DOLS ve CCR katsayı tahmincilerine göre de finansal gelişmede meydana gelen artış vergi gelirlerini artırmaktadır.