Maraşlı Rıdvan-Zâde Ali Efendi’nin Vakıfları

Abstract

Osmanlı Devleti’nin sosyal, kültürel ve iktisadi hayatında vakıf müessesinin çok önemli bir yeri vardır. Sosyal hayat üzerinde derin tesirler bırakmış olan vakıflar Osmanlı Devleti’ndeki temel sosyal yardımlaşma ve dayanışma müesseseleridir. Bu amaçla vakıf kurucuları, menkul ve gayrimenkullerini kamu yararına ebediyen tahsis etmekteydiler. Bunlardan biri olan Rıdvan-zâde Ali Efendi, Maraş’ta hayrî vakıflar kurmuştur. Ali Efendi’nin vakfiyelerinden anlaşılacağı üzere bireylerin manevi dünyasına hizmet eden birçok yapı inşa ederek bu yapıları vakıf haline getirmiştir. Bu yapıların başında özellikle cami, medrese, han, hamam gibi kuruluşlar gelmektedir. Ali Efendi’nin kurmuş olduğu vakıfların akarları menkul ve gayrimenkullerden elde edilen icar gelirleridir. Ali Efendi vakıflarının gelirlerini üç cihete ayırmıştır. İlki bu gelirlerden elde edilen meblağın büyük bir kısmından, vakıf görevlilerinin maaşı ödenmiştir. Elde edilen gelirlerin diğer bir kısmı vakfın bakım ve tamir masraflarına ayrılmıştır. Son olarak elde edilen bu gelirlerin önemli bir kısmını ise Maraş’ın değişik bölgelerinde yer alan camilerin ve Medine-i Münevvere ’de bulunan görevlilerin maaşlarına ayrılmıştır. Ali Efendi’nin vakıfları her ne kadar günümüze ulaşmamış olsa da incelenen dönemde Maraş’ın sosyal ve kültürel hayatına büyük katkı yaptığı anlaşılmaktadır.