Affiliation:
1. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
Abstract
Ruhun basitliği argümanı, Platon ve Kartezyen felsefe tarafından savunulduğu üzere, düşünen şeyin bedenin bölünmesiyle eksilmediğinden dolayı basit olduğunu ve bu nedenle bedenden farklı bir töz yani ruh olduğunu çıkarsar. Ancak Kant ruhun basitliğini, hareketin basit olduğu tanımına göre ruhun da böyle bir hareket olduğu için basit olduğu şeklinde bir çıkarımdan türetir. Buna göre Kant basitlik çıkarımını mantıksal bakımdan yanlış yani safsata olmakla suçlar. Bununla birlikte Kant’ın safsata olmakla suçladığı çıkarım Kartezyen felsefenin savunduğu ruhun basitliği argümanı değildir. Ayrıca Kant bu çıkarıma karşı üç argüman ileri sürer. Birincisi, ruhun basitliği iddiasının sezgisel içeriğe sahip olmadıkça bilgi değeri taşımayacağıdır. İkincisi, ben bilincinin basitliğinin ruhun basitliğini kanıtlamayacağıdır. Üçüncüsü ise ruhun, bedenin nedeni numenden ayırt edilemeyeceğinden dolayı bedenin ortadan kalkmasıyla düşünmenin de ortadan kalkabilecek olmasıdır. Ancak birçok insanın aynı anda bireysel olarak düşündüğü kavramlardan anlamlı bir önermenin meydana gelmemesi gerçeği, ruhun basitliğine dair dolaylı bir sezgi sayılabilir. Yine bilincin basitliğinin ruhun basitliğinden kaynaklandığını söylemek yanlış olmaz. Değilse bilincin basitliği nedensiz yani kendi kendine ortaya çıkmış sayılır. Dahası bedenin ve düşüncenin tek bir tözün ilinekleri olması beden ilineğinin ortadan kalktığında düşünce ilineğinin de ortadan kalkmasını gerektirmez.
Publisher
Ankara Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi
Reference8 articles.
1. Ameriks, Karl. Kant’s Theory of Mind, An Analysis of the Paralogisms of Pure Reason. Oxford: Clarendon Press, 2000.
2. Bennett, Jonathan. Kant’s Dialectic. Cambridge: Cambridge University Press, 2016.
3. Descartes, Rene. Meditations on First Philosophy with Selections from the Objections and Replies. Çev. Michael Moriarty. Oxford: Oxford University Press, 2008.
4. Kant, Immanuel. Critique of Pure Reason. Çev. Paul Guyer ve Allen W. Wood. Cambridge: Cambridge University Press, 1998.
5. Kitcher, Patricia. “Kant’s Paralogisms.” The Philosophical Review 91:4 (1982): 515-547.