Türkiye'nin Doğal Şimşir (Buxus sempervirens ve Buxus balearica) Lokasyonları

Abstract

Türkiye dünyada çok önemli bir şimşir havzasına sahiptir. Bu durum hem ekonomik hem de kültürel olarak coğrafyayı ve insanları oldukça etkilemiştir. Türkiye kuzeyi, güneyi ve batısı olmak üzere dünyada ender ve oldukça büyük şimşir ormanlarına sahip olmasına rağmen, son 10-15 yılda bu orman varlığının büyük bir kısmı yok olmuştur. Bu çalışmada elde edilen bilgiler ve arazi çalışmaları sonucu ülke genelinde ilk kez şimşir lokasyonları kapsamlı olarak belirlenmiştir. Türkiye genelinde yapılan çalışma sonucunda Karadeniz Bölgesinde 14, Marmara Bölgesinde 5 ve Akdeniz Bölgesinde 5 ilde olmak üzere toplam 24 ilde şimşir varlığı tespit edilmiştir. Bunlardan Adana ve Antalya lokasyonlarında sadece B. balearica türü yayılış gösterirken Hatay ilinde ise her iki tür (B. sempervirens ve B. balearica) yayılış göstermektedir. B. sempervirens Doğu Karadenizde, Rize, Trabzon ve Giresun’da büyük ormanlar, Orta Karadenizde, Ordu, Samsun ve Sinop’ta küçük alalar, Batı Karadenizde ise Kastamonu, Karabük, Bartın ve Bolu’da yine büyük ormanlar oluşturduğu belirlenmiştir. Marmara Bölgesinde ise Sakarya ilinde orman büyüklüğünün hatrı sayılır büyüklükte olduğu, Bursa ve Bilecik’te ise küçük alanlarda yayılış gösterdiği görülmüştür. İstanbul, Kocaeli gibi illerde ise canlı lokasyon tespit edilememiş olmakla brilikte, tespit edilen kuruyan alanlarda oldukça küçüktür. Doğu Akdeniz Bölgesinde ise Karhamanmaraş, Osmaniye ve Hatay’a uzanan hatta B. sempervirens ormanları oldukça büyüktür. Adana, Hatay ve Antalya’da yayılış gösteren B. balearica lokasyonları ise küçük ve korumasız alanlardır. Son yapılan çalışmalarda şimşir varlığının bulunduğu lokasyonlar güncellenerek 24 il, 62 ilçe, 200 ana lokasyon olarak yeniden belirlenmiştir. Bu lokasyonların alan ölçümleri ve haritalanması yapılmamıştır. Bu nedenle bu lokasyonların alanlarının belirlenmesi ve haritalarının yapılması önem arz etmektedir. Ayrıca kuruyan alanların lokasyon bilgilerine dayanarak, eldeki genetik kaynakların çoğaltılarak yeniden ağaçlandırılması yapılmalıdır.