Development of sample tree selection criteria for diameter height models

Abstract

Bu çalışmada plan ünitesi kapsamında kullanılacak çap-boy denklemlerinin düzenlenmesi için seçim yöntemi başarısı ve işlem süresi faktörleri gözetilerek en uygun örnek ağaç seçim yöntemlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bunun için aynıyaşlı ve saf kızılçam (Pinus brutia Ten.) meşcerelerinden seçilen 47 örnek alanda 1408 örnek ağaç ölçülmüştür. Örnek ağaçların seçimine ilişkin 54 farklı yöntem kurgulanmıştır. Her bir seçim yöntemi ile örneklem grupları oluşturulmuştur. Daha sonra seçim yöntemlerini temsil yeteneğinin test edilmesi amacıyla 10 farklı modelin başarısı karşılaştırılmıştır. En başarılı modeller regresyon analizleri, başarı ölçüt setleri ve bağıl puanlama yöntemiyle değerlendirilerek seçilmişlerdir. Seçim yöntemleri, en başarılı bu modeller ile regresyon analizi için kullanılmayan tüm diğer ağaçlar üzerinde sınanmışlardır. Böylece her seçim yöntemi hata ve başarıları ile değerlendirilmiş ve puanlarına göre sıralanmıştır. Diğer taraftan seçim yöntemlerinin örnek alanlarda uygulanma süreleri en kısa yol optimizasyonları ve regresyon analizi yöntemleriyle hesaplanmıştır. En başarılı sonucu veren ve aynı zamanda uygulamadaki işlem süreleri en az olan seçim yöntemlerini belirlemek için Pareto optimal yöntem kullanılmıştır. Sonuç olarak, seçim yöntemleri içerisinde en başarılı yöntemin 16 numaralı, uygulama süresi en kısa olanın ise 1 numaralı yöntem olduğu tespit edilmiştir. Her iki faktör de dikkate alındığında ise 07, 14, 15, 16, 51, 08, 43 ve 49 numaralı seçim yöntemlerinin optimal çözüm kümesini oluşturduğu ortaya konulmuştur. İdeal noktaya en yakın çözümün Weise orta ağacı ve ona en yakın konumdaki iki adet ağaçla çalışan 14 numaralı yöntem olduğu belirlenmiştir.