Teachers’ Attitudes Towards Students with Special Needs Scale: A Validity and Reliability Study

Abstract

Öğretmenlerin özel gereksinimli öğrencilere yönelik algıları, farkındalıkları ve tutumları, öğretim sürecinde öğretmenin yaklaşımı, davranış ve rollerini etkilemesi bakımından önemlidir. Öğretmenlerin özel gereksinimli öğrencilere ilişkin farkındalıkları ve olumlu tutumlarının özel eğitim uygulamalarının etkililiğini verimliliğini arttıracağı söylenebilir. Bu bağlamda araştırmanın amacı; öğretmenlerin özel gereksinimli öğrencilere yönelik tutumlarını ölçen geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir. Çalışma amacı doğrultusunda denemelik “Öğretmenlerin Özel Gereksinimli Öğrencilere Yönelik Tutumu Ölçeği” geliştirilmiş ve bu ölçek formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışmaları yapılmıştır. Araştırmada geçerlik çalışmaları kapsamında kapsam ve yapı geçerliği incelemesi yapılmıştır. Kapsam geçerliğini belirlemek amacıyla öğretmenlerle görüşmeler yapılmış, alan yazın incelenmiş, ölçme aracında yer alan ifadeler uzman görüşüne sunulmuştur. Yapı geçerliliği için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Güvenirlik çalışması için ise iç tutarlılıkta Cronbach Alpha kaysayısı ve madde-toplam korelasyonları, zamana karşı iç tutarlılıkta test-tekrar test korelasyonu kullanılmıştır. Ölçeğin açımlayıcı faktör analizi için 461, doğrulayıcı faktör analizi için 351 ve test-tekrar test korelasyonu için 85 öğretmenden oluşan üç farklı çalışma grubundan elde edilen veriler kullanılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçeğin toplam 12 maddeden oluşan üç faktörlü bir yapıda olduğu görülmüştür. Doğrulayıcı faktör analizinden elde edilen değerler, ölçek için model-veri uyumunun kabul edilebilir düzeyde olduğunu göstermiştir. Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı davranış ve uyum boyutu için “.91”, sorumluluk ve uyarlamalar boyutu için “.61” ve duygu ve farkındalık boyutu için “.72” olarak hesaplanmıştır. Ölçeğin test-tekrar testi sonucunda iki uygulama arasındaki korelasyon katsayısının “.85” olduğu belirlenmiştir. Araştırma sonuçları, geliştirilen ölçeğin öğretmenlerin özel gereksinimli öğrencilere ilişkin tutumlarının belirlenmesinde yararlanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermiştir.