Kurum Bakımında Olan ve Aile Yanında Olan Çocuk ve Ergenler: Bağlanma Stilleri ve Zihin Kuramı Becerilerinin Değerlendirilmesi

Abstract

Bağlanma, birincil bakım-veren ile çocuk arasında gelişen temel bir bağdır. Zihin kuramı becerisi bağlanma ile muhtemelen ilişkili olan bir bilişsel yetenektir. Çalışmanın amacı, Çocuk Evleri Koordinasyon Merkezi Müdürlüğü’nde (ÇEKOM) kurum bakımında olan çocukların bağlanma stillerinin aile yanında olan çocuklarla benzer olup-olmadığının araştırılması ve çocukların bağlanma stillerinin zihin kuramı becerisi ile ilişkisinin değerlendirilmesidir. Çalışmaya ÇEKOM’da kalan 54 çocuk (kurum grubu), aile yanında olup bir etüd merkezinde eğitim alan 33 çocuk (kontrol grubu) ve aile yanında olup psikiyatri poliklinik başvurusu olan 34 çocuk (poliklinik grubu) dahil edildi. Çalışmaya katılan çocuk-ergenlerin, zihin kuramı becerileri Gözlerden Zihin Okuma testi ve Gaf testi, bağlanma stili İlişki Ölçekleri Anketleri ile değerlendirilmiştir. Güvenli bağlanma, kontrol grubu, kurum grubu, poliklinik grubunda sırasıyla %27,3, %22,2, %5,9 oranlarında olup; kontrol grubu ve poliklinik grubu arasında anlamlı farklılık saptanmıştır (p=0,011). Kurumda kalan çocukların kurum bakımına alınma nedenlerine göre bağlanma stiline bakıldığında, kurumda kalma gerekçesi istismar olanlarda kaygılı bağlanma (%36,4), olmayanlarda ise kayıtsız bağlanma (%55,6) en sık görülen bağlanma stiliydi (p=0.018). Kız çocuklarında güvenli bağlanma oranı (%14) erkek çocuklarından (%31,4) daha düşük bulunmuştur (p=0.040). Bağlanma stilleri ile Gaf testi puanları arasında anlamlı bir farklılık gözlenmemiştir (p>0.05). Çocuğun kaldığı kurum bakımının özelliklerinin ne kadar önemli olduğu çalışmamızda gösterilmiştir. Özellikle her evde sabit bakım verenlerin olduğu ÇEKOM’da kalan çocukların, aile yanında olan çocuklara yakın güvenli bağlanma oranına sahip olması göz önünde bulundurulmalıdır.