Social Consequences of Salafism and the Rise of Radical Movements in Afghanistan

Abstract

Afganistan’da Selefilik ve dini ifrat anlayışlarının ortaya çıkışı tüm toplumu kapsayan büyük bir sorun haline gelmiştir. Selefilik ve aşırı din anlayışları Afganistan Ehli Sünnet toplumunda, kelam ve fıkıh gibi toplumu etkileyen ekoller arasında büyük tartışmaya neden olmuştur. Selefilik anlayışına sahip din adamları, Ehli Sünnet ve Şii düşünceye karşı çeşitli öğrenci hareketlerini desteklemekte ya da toplumun bazı kesimlerine nüfuz ederek akılcı olan Matüridi yorumunu engellemeye çalışmaktadırlar. Matüridi anlayışına sahip olanlar da Selefilerin tekfirci anlayış ve faaliyetlerine karşılık vermektedirler. Bu iki akımın farklı ve hatta birbirine zıt kelamı ve fıkhı yaklaşımlarından ortaya çıkan birtakım sonuçlar toplumu çok etkilemektedir. Selefilik hareketinden kaynaklanan bazı aşırı örgütlerin ortaya çıkışı toplumu siyasi, kültürel, ekonomik ve sosyal anlamda farklı yönlere iterek büyük sorunlara neden olmaktadır. Bu çalışmanın konusu Afganistan’da yaşanan gelişmeleri Selefilik anlayışını merkeze alarak açıklamaktır. Buna bağlı olarak çalışmanın amacı, Selefilik anlayışından ortaya çıkan Taliban’ın beraberinde getirdiği toplumsal ve siyasal sonuçların ülke ve bölgeye etkisini değerlendirmektir.