Bitkilerdeki Antosiyaninlerin Etkinliği, Stabilitesi ve İn Vitro Üretimi

Abstract

Bitki sekonder metabolitlerinin büyük bir grubunu oluşturan antosiyaninler fenolik bileşikler sınıfının flavonoid grubuna ait pigmentlerdir. Antosiyaninler, angiyosperm grubu meyve, sebze ve çiçeklere; somon rengi dahil olmak üzere pembeden kırmızıya ve menekşeden koyu maviye kadar değişen birçok rengi veren bileşiklerdir. Antosiyaninler bitkilerde oksinleri taşıma, abiyotik ve biyotik streslere karşı kendini koruma, mikroorganizmalar için sinyalizasyon sağlama, patojenlerden korunma, tozlaşmayı sağlama gibi görevler üstlenmiştir. Sentetik renklendirici maddelere ve raf ömrünü artıran katkı maddelerine alternatif doğal bileşikler olan antosiyaninler, uzun zamandır geleneksel ekstraksiyon yöntemleri kullanılarak elde edilmektedir. Ancak mevsime bağlı bir üretim dalgalanması olması, sürekliliğin sağlanmasının güç olması, üretimi için çok fazla bitkisel materyale gereksinim duyulması, elde edilen ürünün saflık derecesinin ve kalitesinin düşük olması ise sınırlayıcı olmaktadır. Ayrıca nadir bulunan bitkilerin türünün tükenmesi tehlikesi de göz ardı edilmemelidir. Bu nedenle, antosiyaninlerin üretimi için laboratuvar koşullarında aynı özellikte, yüksek saflıkta, her daim üretilebilen ve başlangıç materyalinin az miktarda kullanıldığı biyoteknolojik yöntemler daha avantajlı olarak kabul edilmektedir. Biyoteknolojik metot olarak sıklıkla in vitro hücre ve kallus kültürü yöntemleri kullanılarak antosiyaninlerin üretimi gerçekleştirilebilir. Bu derlemede antosiyaninlerin bitkilerdeki etkinliği, in vitro üretimi ve stabilitesi incelenecektir.