KRONİK HASTALIK YÖNETİMİNDE BİREYİN AKTİF OLMASINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ
Author:
KOŞAR ŞAHİN Cansu1ORCID, SEVGİ DOĞAN Esin2ORCID, DENİZ AKAN Dilan2ORCID, DEDELİ CAYDAM Ozden2ORCID, ÇINAR PAKYÜZ Sezgi2ORCID
Affiliation:
1. CELÂL BAYAR ÜNİVERSİTESİ, SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ, HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ 2. MANİSA CELÂL BAYAR ÜNİVERSİTESİ, SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ
Abstract
Bu araştırmanın amacı kronik hastalık yönetiminde bireyin aktif olmasını etkileyen faktörlerin incelenmesidir. Tanımlayıcı kesitsel tipteki bu araştırmanın örneklemini primer tanısı diyabet, hipertansiyon, artrit, kalp yetersizliği, koroner arter hastalığı veya akut koroner sendrom olan, örnekleme dahil olma kriterlerini karşılayan ve araştırmaya katılmayı gönüllü olarak kabul eden 210 birey oluşturmuştur. Veriler sosyodemografik özellikler formu, kronik hastalığa ilişkin bilgi formu ve PAM (Hasta Aktiflik Düzeyi Ölçüm Aracı) ile toplandı. Örneklem grubunun kronik hastalık süresi ortalama 10,12±8,02 yıl olup, %31,9’unu diyebetes mellitus, %23,8’ini hipertansiyon, %14,8’ini artrit, %15,2’sini kalp yetersizliği ve %14,3’ünü korner arter hastalığı olan bireyler meydana getirmiştir. Örneklem grubunun PAM puan ortalaması 54,95±17,13 olup, %38,6’sının düzey 1, %15,7’sinin düzey 2, %28,1’inin düzey 3 ve %17,6’sının düzey 4’de yer aldığı saptanmıştır. Diyabetes mellitus grubunda sağlık personelinin önerdiği şekilde diyetine uyma ve doktorun önerdiği şekilde kontrollerine gitme ile PAM puan ortalaması arasında; KVS hastalık grubunda tabağa alınan yemeğe ilave tuz ekleme durumu ile PAM puan ortalaması arasında ve artrit grubunda yorgunluk/güçsüzlük düzeyleri ile PAM puan ortalaması arasında anlamlı fark olduğu belirlenmiştir. Kronik hastalığı olan bireylerin aktiflik düzeyleri arasında yaş, egzersiz sıklığı, yemek pişirirken eklenen tuz miktarı ve ayak muayenesi açısından anlamlı fark olduğu saptanmıştır. Kronik hastalığı olan bireylerin yaş, ayak muayene sıklığı, kan basıncı kontrol sıklığı ve egzersiz sıklığı ile PAM puanı arasında istatistiksel olarak pozitif yönde anlamlı; yemek pişirirken eklenen tuz miktarı ile PAM puanı arasında ise istatistiksel olarak negatif yönde anlamlı korelasyonlar olduğu saptanmıştır. Kronik hasta popülasyonu dağılımı daha çok düzey 1 ve 3’de ağırlık göstermiştir. PAM puanı arttıkça yaş, ayak muayene sıklığı, kan basıncı kontrol sıklığı ve egzersiz sıklığında artış olduğu; yemek pişirirken eklenen tuz miktarında ise düşüş olduğu saptanmıştır.
Publisher
Izmir Democracy University
Reference27 articles.
1. 1. Akca, N., Sönmez, S., Öke, P., (2018). Saygılı M. Hipertansiyon Hastalarında Hasta Aktifliği ve Tedaviye Uyum Düzeylerinin Değerlendirilmesi. 2. Uluslararası 12. Ulusal Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi. 1768-1776. Erişim tarihi: Bildiri_Kitab-sayfalar-1785-1795-Akca.pdf 2. 2. Alegría, M., Sribney, W., Perez, D., Laderman, M. & Keefe, K. (2009). The Role of Patient Activation on Patient–Provider Communication and Quality of Care for US and Foreign Born Latino Patients. Journal of General Internal Medicine, 24(3), 534–41. 3. 3. Bos-Touwen, I., Schuurmans, M., Monninkhof, E.M., Korpershoek, Y., Spruit-Bentvelzen, L., Graaf, I.E., Wit, N., Trappenburg, J. (2015). Patient and disease characteristics associated with activation for self management in patients with diabetes, chronic obstructive pulmonary disease, chronic heart failure and chronic renal disease: A cross-sectional survey study. PLOS ONE, 10(5), 1-15. 4. 4. Creber, R.M., Chen, T., Weı, C., Lee, C.S. (2017). Brief Report: Patient Activation Among Urban Hospitalized Patients with Heart Failure. Journal of Cardiovascular Failure, 23(11), 817–820. 5. 5. Deen, D., Lu, W., Rothstein, D., Santana, L. & Gold, M. (2011). Asking questions: The effect of a brief intervention in community health centers on patient activation. Patient Education and Counseling, 84(2), 257–260.
|
|