Moralna przestrzeń pracy – wiodące przewartościowania

Abstract

Wiodącym celem rozważań zawartych w tym opracowaniu jest próba ukazania przyczyn i konsekwencji zawężania moralnej przestrzeni współczesnej pracy. Przestrzeń ta rozumiana jest tutaj jako moralny wymiar stosunków pracy w podmiocie gospodarującym, bazujący na sumieniu. Ogólną ramą interpretacyjną prowadzonych rozważań jest koncepcja godności ludzkiej, zawarta w katolickiej nauce społecznej w odniesieniu do porządku moralnego związanego z pracą. Za wiodącą przyczynę zawężania moralnej przestrzeni współczesnej pracy uznano proces wykorzeniania z pracy, rozumiany dwojako. Zarówno jako odchodzenie od wspólnotowego, społecznego rozumienia pracy i jej etycznego kontekstu w kierunku indywidualizacji pracy, jak i poszukiwanie innych, alternatywnych sposobów budowania własnej tożsamości, w których praca nie stanowi już punktu odniesienia. W odniesieniu do indywidualizacji pracy wskazano na jej dwie dominujące przesłanki: na filozoficzne i etyczne koncepcje dotyczące indywidualizmu jednostki, jej podmiotowości i zindywidualizowanej odpowiedzialności oraz na przemiany dotyczące treści pracy, form pracy i form zatrudnienia. Wskazano również na konsekwencje przewartościowań odnoszących się do pracy i jej indywidualistycznego rysu w odniesieniu do kultury zarządzania.