Türkiye’de Yapılan Kuraklık Analiz Çalışmaları Üzerine Bir Derleme

Abstract

Kuraklık özellikle 2000’li yıllardan sonra iklim değişikliği ile birlikte bilim insanları tarafından oldukça çok çalışılan bir afet halini almıştır. Bu çalışmada meteorolojik veriler üzerinden herhangi bir istatistiksel yöntem kullanılarak Türkiye’nin geneli ya da bir bölgesiyle ilgili kuraklık analizlerinin yer aldığı tezler, ulusal makaleler ve uluslararası makaleler derlemeye alınmıştır. Çalışmada Türkiye’de kuraklık ile ilgili yapılmış 73 yüksek lisans ve doktora tezi, 107 ulusal makale ve 90 adet uluslararası makale olmak üzere toplam 270 çalışma incelenmiştir. Bu çalışmalar yayın yılı, kullanılan kuraklık analiz yöntemleri, ilk yazarın bilim alanı ve çalışmada incelenen bölgeye göre sınıflandırılarak frekans dağılımları ortaya konulmuştur. Çalışmada ulaşılan başlıca sonuçlar şu şekildedir: Türkiye de kuraklık analizi ile ilgili bilinen ilk çalışmalar 1943, 1956 ve 1965 yıllarında yapılmış olmasına rağmen kuraklık ile ilgili çalışmalar 2000 yılı sonrasında artış göstermeye başlamıştır ve toplam yayın sayısı 2019’da 37, 2020’de 43 adet, 2021’de 64 adede ulaşmıştır. Çalışmalarda kuraklık analizlerinde 63 farklı yöntem kullanılmakla birlikte standartlaştırılmış yağış indisi en fazla kullanılan yöntemdir. Türkiye genelini kapsayan çalışmalar olmakla birlikte (41 adet), çalışmaların büyük bölümü havza bazlı gerçekleştirilmiştir (113 adet). Diğer çalışmalar ise coğrafi bölgeleri il ve daha küçük yerleşim alanları için gerçekleştirilmiştir. Ana bilim dallarına göre İnşaat Mühendisliği (131 adet) ve Coğrafya bölümlerinin (41 adet) en fazla kuraklık analizi çalışmaları gerçekleştiren bölümler oldukları görülmektedir.