A Weberian Reminder: Theoretical Critique of the Concept of Charisma (A Study on Research Questions and Document Analysis Method)

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Weber’in görüş ve düşünceleri temelinde karizma kavramına yapılan eleştirileri, önerileri ve katkıları araştırmaktır. Amaç doğrultusunda araştırma soruları ve doküman analizi olmak üzere ikili bir bütünleşik nitel yöntem izlenmiştir. Araştırma sorularının yanıtları için alanyazında Weber’in karizma kavramı üzerine yapılmış çalışmaların bulgularına başvurulmuştur. Elde edilen bulguları sistematize etmek ve karizma kavramına yönelik eleştirileri, önerileri ve katkıların teorik kritiğini yapmak için doküman analizinden yararlanılmıştır. Bulguların kritiği, karizmanın atfedildiği lider, takipçiler ve koşullar gibi üç unsur üzerinde yoğunlaşmaktadır. Karizma kavramının kökenlerine ilişkin bulguların kritiği sürmüş olsa da kavram üzerindeki kritiğin temelini Weber’in görüş ve düşüncelerinin oluşturduğu söylenebilir. Her ne kadar karizma kavramı, Weber’in yirminci yüzyılının başlangıcına tarihlenerek genel kabul görmüş olsa da alanyazından ulaşılan kaynaklar üzerinden karizma kavramına eleştiri, öneri ve katkılar temelinde kritiğinin yakın tarihe kadar sürdüğü izlenmektedir. Bu durumun dünyada (kriz/değişim/yenilik) güncelliğini koruduğu için karizma kavramına olan ilgiyi gösterdiği düşünülmektedir.