Ewolucja pośmiertnej ochrony zmarłych w prawie karnym na ziemiach polskich do XIX wieku

Abstract

W artykule przedstawiono, w jaki sposób kryminalizowane były zachowania skierowane przeciwko zwłokom ludzkim lub miejscom ich spoczynku na ziemiach polskich i jakie regulacje prawnokarne obowiązywały na ziemiach polskich w XIX wieku. Pokazano, jaki wpływ miały kultura, religia i zwyczaje danej epoki historycznej na stosunek ludzi do zwłok ludzkich lub miejsc ich spoczynku, a także na odpowiednie regulacje prawne. Jak wskazuje Juliusz Makarewicz, przestępstwa, których przedmiotem czynności wykonawczej jest ciało zmarłego człowieka, jego grobu lub innego miejsca spoczynku są jednymi z najstarszych czynów zabronionych, a zarazem jednymi z najsurowiej karanych w początkowych etapach rozwoju społecznego. Było to spowodowane wierzeniem, że naruszenie zwłok lub miejsca ich spoczynku zaburza równowagę między światem żyjących i zmarłych, a co za tym idzie sprowadza niebezpieczeństwo na całe społeczeństwo. Artykuł stanowi ponadto próbę wykazania, że historia, religia i kultura są czynnikami prawotwórczymi.