Tematy muzyczne w korespondencji Fryderyka II i jego siostry Wilhelminy, margrabiny von Bayreuth

Abstract

Fryderyk II Wielki (1712–86) zapisał się w historii jako wybitny strateg polityczny i wojskowy, pod którego rządami Prusy stały się jednym z najpotężniejszych mocarstw w Europie. Był także wielbicielem nauki i sztuki, w tym muzyki. Zamiłowanie muzyczne dzielił ze swoją starszą o trzy lata siostrą Wilhelminą (1709–58). Oboje pobierali naukę gry na klawesynie i lutni, ponadto Fryderyk grał na flecie. Zajmowali się także komponowaniem oraz pisali libretta operowe. W roku 1732 Wilhelmina wyjechała po ślubie do Bayreuth, gdzie zajęła się organizacją życia kulturalnego. Wszechstronne zainteresowania artystyczne i naukowe wyróżniają Fryderyka II i Wilhelminę z grona innych władców ówczesnej Europy. Oboje byli mecenasami sztuki i włożyli doniosły wkład w rozwój kultury muzycznej w swoich krajach – zakładali zespoły muzyczne, budowali gmachy operowe i zatrudniali wybitnych muzyków. W Berlinie zatrudnienie znaleźli m.in. Johann Joachim Quantz, Carl Heinrich Graun, Franz Benda, Carl Philipp Emanuel Bach, Felice Salimbeni i Giovanna Astrua, a w Bayreuth – Adam Falckenhagen, Johann Pfeiffer, Giuseppe Antonio Paganelli i Giacomo Zaghini.        Fryderyk II i Wilhelmina prowadzili obfitą korespondencję, stanowiącą dowód ich wspólnego zamiłowania do filozofii, literatury, teatru i muzyki. W listach dyskutowali na tematy muzyczne, wymieniali opinie o kompozycjach muzycznych i artystach oraz przesyłali sobie nawzajem partytury muzyczne (własne oraz innych kompozytorów, m.in. J.J. Quantza, C.H. Grauna, Johanna Adolfa Hassego, Christopha Schaffratha i F. Bendy). Zainteresowania muzyczne Fryderyka II i Wilhelminy koncentrowały się wokół muzyki kameralnej oraz opery.