Abstract
Henri Bergson w pracy Materia i pamięć (1896) odróżnił dwa rodzaje pamięci: mózgową i czystą. Pamięć mózgowa należy do ciała i służy reagowaniu na bodźce, w związku z czym preferuje takie wspomnienia, które są najbardziej przydatne życiowo. Pamięć czysta rejestruje wszystko, co się zdarzyło, również wspomnienia bezużyteczne w prawdziwym życiu. Pierwszy rodzaj sytuuje nas po stronie ciała, a więc biologii. Hołubienie wspomnień bezużytecznych jest wyróżnikiem człowieczeństwa i warunkiem duchowości. Te konstatacje Bergsona, spopularyzowane w teorii Gilles’a Deleuze’a, okazują się niezwykle aktualne przy charakteryzowaniu filmowych przedstawień pamięci protetycznej, w których filmowi protagoniści mają wszczepione implanty pamięci lub też ich pamięć ulega eksternalizacji. Twierdzenia Bergsona o tym, że pamięć jest wyróżnikiem człowieczeństwa, że zachodzi związek między pamięcią a ciałem, a wreszcie, że istnieje podział na wspomnienia praktyczne i niepraktyczne, zachowują tu swoją ważność.
Publisher
Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk
Reference18 articles.
1. Ansell-Pearson, K. (2010). Bergson on Memory. W: S. Radstone, B. Schwarz (red.), Memory: Histories, Theories, Debates (ss. 61-76). New York: Fordham University Press.
2. Bergson, H. (2006). Materia i pamięć. Esej o stosunku ciała do ducha (tłum. R. J. Weksler- -Waszkinel). Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa.
3. Burn, S. (2013). Mapping the Syndrome Novel. W: T. J. Lustig, J. Peacock (red.), Diseases and Disorders in Contemporary Fiction: The Syndrome Syndrome (ss. 35-52). London – New York: Routledge.
4. Deleuze, G. (2008). Kino (tłum. J. Margański). Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
5. DiGiovanna, J. (2015). Identity: Difficulties, Discontinuities and Pluralities of Personhood. W: M. Hauskeller, T. D. Philbeck, C. D. Carbonell (red.), The Palgrave Handbook of Posthumanism in Film and Television (ss. 349-358). London: Palgrave Macmillan.