MEARSHEIMER’IN OFANSİF NEOREALİZMİ KAPSAMINDA SIRP CUMHURİYETİ’NİN BAĞIMSIZLIK AMAÇLI POLİTİKALARI HAKKINDA BİR İNCELEME

Abstract

Literatürde John J. Mearsheimer tarafından “The Tragedy of Great Power Politics” adlı çalışmasında ana esaslarının belirlendiği kabul edilen ofansif neorealizm, devletlerin uluslararası sistem içerisindeki davranışlarına karamsar ve klasik realizme yakın bir perspektif sunmaktadır. Bu teori, bu çalışmanın kuramsal temelini meydana getirmektedir. Çalışmada, ofansif neorealizm kapsamında, Bosna-Hersek’te anayasal olarak entite statüsüne sahip olan Sırp Cumhuriyeti’nin bağımsızlık amaçlı politikaları ele alınmıştır. Soğuk Savaş sonrası dönemde uluslararası ilişkiler disiplinin en çok yoğunlaştığı coğrafyalardan biri olan Bosna-Hersek’te Dayton Antlaşması ile kurulan anayasal düzen, hem ülkenin kaderini etkileyen, hem de uluslararası toplumu yakından ilgilendiren problemli bir düzen meydana getirmiştir. Bosna-Hersek’in anayasal düzeni ve ülkeyi oluşturan etnik unsurların birbirlerine karşı hissettikleri güvensizlik, ülkedeki önemli sorunlardır. Bunlara ek olarak, Sırp Cumhuriyeti tarafından, Sırp milliyetçiliğinin giderek artan bir şiddette vurgulandığı görülmektedir. Milorad Dodik başta olmak üzere, Sırp Cumhuriyeti’nin politika yapıcılarının, bu tutumlarını gelecekte de sürdürmeye devam edeceği öngörülmektedir. Bu düzen içerisinde, Sırp Cumhuriyeti’nin bağımsızlık amacıyla izlediği politikaların, Mearsheimer’in ofansif neorealist varsayımlarını büyük ölçüde doğruladığı sonucuna ulaşılmıştır.