Gary-Ajar İronisinide Ontolojik Sorunlar

Abstract

Eleştirel yaklaşımın başat biçemlerinden biri olan ironinin, özellikle egemen düşünce kalıplarının yıpratılmasında etkin yöntemlerden biri olduğu kesindir. Çelişkilerle dolu bir evrenin, kendisi de çelişkin olan bir dille ifade edilmesi gerektiği ilkesinden hareket eden çağdaş ironi anlayışı, yaşamın dokunulmaz kabul edilen alanlarına eleştiri oklarını yöneltmekten çekinmemiştir. İnceleme konusu yaptığımız, çağdaş Fransız edebiyatı romancılarından Romain Gary gerek kendi gerekse Émile Ajar imzasıyla yayımladığı romanlarında, mizah kavramına da yaslanan yetkin bir ironi anlayışı geliştirmiş ve bu alanın özgün yazarlarından biri olmuştur. Romancının yapıtlarında açıkça görülebilecek insancıl tutum, bir dünya görüşü olarak eleştirel bakışını tarih, siyaset, gündelik yaşam gibi konuların yanı sıra, ontolojik konulara da yöneltmiş ve varoluşun iç düzeneklerini sorunsallaştırmaya çalışmıştır. İnsanın dünya üzerindeki varlığını, Tanrı-insan ilişkisi, doğa yasaları ve gelişen uygarlık çerçevesinde ele alan yazar, varoluş ilkelerinin kendince kusurlu bulduğu yönlerini keskin bir dille eleştirir. Yazar varoluşun kendince aksak bulduğu yönlerini söz konusu bakış açısıyla irdeleyerek alternatif bir varoluş arayışı içine girmektedir.