PROPAGANDA AND MYSTICISM: ENGLAND’S MESOPOTAMIA OPERATION AND KÛT'ÜL AMÂRE SIEGE ACCORDING TO THE WAR ILLUSTRATED

Abstract

İlk sayısı 22 Ağustos 1914 tarihinde çıkan ve Londra’da yayın hayatına başlayan The War Illustrated, daha sonraki yıllarda The Daily Telegraph gazetesinin de yayın haklarını eline alacak olan William Berry tarafından çıkarılmıştır. İngiltere’nin Birinci Dünya Savaşı’na girmesinin hemen ardından başlayıp 1919 yılına kadar yayınlanmaya devam eden The War Illustrated 750.000 gibi o dönem için rekor bir tiraja ulaşarak İngiliz basın tarihinde büyük üne sahip askeri/görsel alanda yayınlanan dergilerin başında gelmektedir. İngiltere’nin Birinci Dünya Savaşı’ndaki önemli askeri faaliyetlerinin fotoğraf ve çizimlerle anlatıldığı benzersiz bir panorama sunan The War Illustrated Ortadoğu’daki askeri gelişmelere geniş bir yer vermesiyle aynı zamanda Osmanlı askeri birliklerinin Mezopotamya’daki faaliyetlerinin izdüşümünü sunmaktadır. Esasen İngiltere’nin etki alanını Suriye’den İran sınırına kadar olan bölgede tahkim etme amacını taşıyan Mezopotamya Harekâtı, daha çok Irak topraklarında yaşanan çarpışmalarla yürütülmüştür. Bilindiği üzere, Hindistan’daki karargâhtan sevk ve idare edilen İngiliz ordusunun Basra’dan başlayarak Bağdat’a kadar olan ilerleyişi bölgedeki varlığını sürdürmeyi amaçlayan Osmanlı Devleti’ni yoğun bir savunma stratejisine sevk etmiştir. Bunun yanında İngiliz askeri tarihçiliğinde büyük bir yenilgi olarak kabul edilen Kût’ül Amâre olayı Birinci Dünya Savaşı’nda İngiltere’nin özellikle Ortadoğu coğrafyasında tutunabilmesi için daha ciddi bir askeri varlığa olan ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Bu noktada, İngiltere ordusunun Mezopotamya Harekâtında Osmanlı Ordusu’na karşı geliştirdiği askeri stratejiler, bu harekâtta görev alan önemli askeri şahsiyetlerin aldıkları riskler ve kararlar The War Illustrated dergisinin sağladığı eşsiz koleksiyon örneğinde incelenmeye çalışılacaktır.