Türkiye'de Başörtülü Kadının Medyadaki Temsili

Abstract

Medyanın birey ve toplum üzerinde güçlü tesirinin olduğu, yasama, yürütme ve yargı organlarıyla birlikte adeta dördüncü bir güç olarak kabul edildiği bilinmektedir. Gelişen teknolojiyle birlikte medyanın etkinliği artmış, toplumsal yapı ve pratiklerin önemli bir sahasını oluşturmuştur. Buradan hareketle literatürde sıkça tartışılan bir konu da, toplumsal gerçeklikleri yansıtmada önemli bir aracı olan temsillerin medya tarafından ne kadar gerçekçi ve yeterli bir şekilde yansıtıldığı olmuştur. Bu bağlamda, çeşitli çalışmalarda televizyon gibi medya aygıtlarındaki temsillerle toplumsal gerçeklik arasındaki uyuşmazlıkların çok fazla tartışıldığı görülmüştür. Binaenaleyh Türk medyasında da geniş kitlelerin kısıtlı veya çarpıtılmış bir şekilde temsil edildiği veya hiç temsil edilmediği gözlemlenmiştir. Özellikle %99'u Müslüman olan ülkemizde dini ritüellere önem veren kesimlerin eksik veya yanlış temsil edildiği görülmektedir. Bu çalışma, geleneksel medyadaki başörtülü kadın temsili üzerine odaklanarak, medyanın toplumsal gerçekliği yeterince yansıtamadığı tezini araştırmayı amaçlamaktadır. Başörtülü kadının televizyondaki temsili, içerik analizi ve betimsel analiz yöntemi kullanılarak ele alınmıştır. Araştırma kapsamında ulusal çapta yayın yapan ana akım medyanın dizileri ve tematik haber kanallarının yayın akışları incelenmiştir. Ancak, temsillerin oranı yalnızca bir faktör değildir; ayrıca, temsil edilen gruplara biçilen saygı ve rol de önemlidir. Bu kapsamda Gerbner'in "ekme teorisi"nin çerçevesi çizilmiş ve elde edilen bulguların ardından, ortaya çıkan resmin sebepleri detaylı bir şekilde tartışılmıştır.