BURSALI RAHMÎ DİVANI’NDA POETİK UNSURLARLA İLGİLİ BENZETMELER

Abstract

Bu çalışmada, Bursalı Rahmî Divanı’nda yer alan şiir, şair, belâgat, anlam, fikir gibi poetik unsurlarla ilgili benzetmeler tespit edilmiş ve bu benzetmelerin şairin poetikasına katkıları gösterilmeye çalışılmıştır. Bursalı Rahmî Divanı örneği üzerinden yapılan bu çalışmayla da divanlardaki poetik benzetmelerin şair poetikaları açısından taşıdığı öneme dikkat çekmek amaçlanmıştır. Yapılan Divan incelemesi sonucunda, Rahmî’nin poetik benzetmelerinin daha çok kasidelerin fahriye bölümünde ve gazellerin mahlas beyitlerinde yer aldığı görülmüştür. Onun poetik benzetmeleri çoğunlukla şiir ve şairliğinin özelliklerine dair olmakla birlikte anlam, belâgat, fikir gibi poetik unsurlarla ilgili de benzetmeler vardır. Rahmî’nin, şiirleriyle ilgili benzetmeleri arasında “akarsu, deniz, bahçe, gül, inci, mücevher, ses, şeker, ülke” gibi unsurları görürken şairliğiyle ilgili olarak “bahçıvan, dalgıç, yüzücü, sihirbaz, bülbül, doğan, papağan, padişah” gibi unsurları görmek mümkündür. O, ayrıca şiirlerinin anlam özellikleriyle ilgili olarak “ülke, deniz, gül, kadeh, kuş” benzetmesine yer verirken belâgatla ilgili olarak “bahçe, gül” benzetmesine yer vermiştir. Rahmî, şiir ve şair anlayışına dair kimi zaman doğrudan tespit ve değerlendirmelerde bulunurken kimi zaman da bu poetik benzetmeler üzerinden görüş belirtmiştir. Bursalı Rahmî’nin, poetik unsurlar bağlamında yaptığı benzetmeler hem onun hem de klasik şiirin poetikasına yönelik çalışmalar için önemli veriler sunmaktadır.