Erken Çocukluk Döneminde Doğa Farkındalığı

Abstract

Erken çocukluk (0-72 ay) döneminde çocuğun gelişimi hızlıdır ve bu dönemde çocuğun ileriki yaşamı için gerekli olan pek çok becerinin ve kazanımlarının temeli atılır. Bu dönem, çocukların doğa sevgisi ve doğa bilincinin kazandırılması açısından da önemli bir dönemdir. Erken yaşlarda doğa ile etkileşim; çocuğun sağlıklı gelişiminin yanı sıra doğaya karşı farkındalık, bağlılık ve ekolojik sorumluluğun gelişmesi açısından olumlu sonuçlara yol açmaktadır. Bu çalışmanın amacı, okul öncesi çocuklarının doğayı nasıl algıladıklarını belirlemektir. Araştırmanın örneklemini okulöncesi eğitim kurumlarına devam eden 23 çocuk oluşturmaktadır. Araştırmada veri setini çocuklar tarafından çizilen doğa resimleri ve öğretmen tarafından çocuklara uygulanan yarı yapılandırılmış görüşme formları oluşturmaktadır. Veri analizinin ilk aşamasında, görüşme verileri ve çocukların çizdikleri resimler, nicel veri analiz yöntemlerinden içerik analizi kullanılarak çözümlenmiştir. İkinci aşamada çocukların açık uçlu sorulara verdikleri cevaplar ve çizdikleri resimlerden kodlar oluşturulmuş ve kodlar anlamlarına göre gruplandırılarak temalar oluşturulmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre çocuklar için doğa, hayvanların ve bitkilerin bulunduğu, insan yaşamının dışında, uzakta bir ortamdır. Doğadaki temel ilişkiler hakkında daha çok nesne odaklı bir doğa anlayışına sahiptirler. Bu bağlamda sınıf ve okul dışı doğa etkinliklerinin okul öncesi öğretim programının içeriğine dâhil edilmesi ve doğanın çocuk için bu deneyimler yoluyla bir öğrenme ve yaşam alanı haline dönüştürülmesi önerilmektedir.