Affiliation:
1. HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ, SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ, EGZERSİZ VE SPOR BİLİMLERİ BÖLÜMÜ, HAREKET VE ANTREMAN BİLİMLERİ ANABİLİM DALI
Abstract
Bu çalışma futbol hakemlerinin müsabaka sırasındaki iç ve dış yük yanıtlarının incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya 7 bölgesel il (Yaş: 24,44±2,35 yıl; Boy Uzunluğu: 181,31±4,79 cm; Vücut Ağırlığı: 74,97±4,63 kg; Hakem Yaşı: 3,86±0,37 yıl) hakemi katılmış ve 5 ayrı kategoriden 62 müsabaka değerlendirilmiştir. Hakemlere müsabakalar sırasında küresel konumlandırma sistemi (GPS)’ne sahip kalp atım hızı (KAH) monitörü takılarak iç ve dış yük verileri takip edilmiştir. İç yük değerlendirmesinde müsabakalar sırasındaki zirve KAH (%KAHzirve), ortalama KAH (%KAHort) ve 5 farklı relatif kategoride (KAH<%65,KAH%65-75,KAH%75-85,KAH%85-95,KAH>95) geçirdikleri süre dakika olarak kaydedilmiştir. Müsabaka sırasındaki dış yük verileri, toplam koşu mesafesi (Koşutoplam), ortalama koşu hızı (Koşuort), maksimal koşu hızı (Koşumaks) ve 5 farklı hız kategorisinde(Koşu≤3,6, Koşu3,6-7,2, Koşu7,2-13,0, Koşu13,0-18,0, Koşu≥18,0) kat ettikleri mesafe metre cinsinden değerlendirilmiştir. Hakemlere ait iç ve dış yük verileri 6 eşit periyot (0-15dk,15-30dk,30-45dk,45-60dk,60-75dk,75-90dk), 1. ve 2. yarılara göre analiz edilmiştir. Yarılar arasındaki farklılıkların değerlendirilmesinde bağımlı gruplarda t-testi, periyotlar arasındaki farklar için Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi (ANOVA) kullanılmıştır. İç yük analiz sonuçları 1. yarı %KAHort, %KAHzirve ve KAH%85-95 değerlerinin 2. yarıdan yüksek, KAH%65-75 2. yarı değerlerinin ise 1. yarıdan yüksek olduğunu göstermektedir (p<0,05). Dış yük verileri değerlendirildiğinde 1. yarı Koşutoplam, Koşuort, ve Koşu7,2-13,0 değerleri 2. yarıdan, Koşu≤3,6 2. yarı verileri ise 1. yarıdan yüksektir (p<0,05). Müsabaka periyotlarına göre genel bir değerlendirme yapıldığında 1. periyottaki dış yük ile 3. periyottaki iç yük verilerinin diğer periyotlara göre açık farklılıklar gösterdiği belirlenmiştir. Sonuç olarak bu çalışma müsabaka sırasında hakemlerin de futbolcular gibi yüksek iç ve dış yüklenmelere maruz kaldıklarını ve bu yüklenmelerin müsabakanın farklı periyot ve yarılarına göre farklılaştığını göstermiştir.