Mücadele Sporlarında Hızlı Kilo Düşme Yöntemlerinin Kullanım Sıklığı: Hızlı Kilo Düşme Anketinin Türkçe Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Abstract

Bu çalışmanın amacı, farklı mücadele sporlarında hızlı kilo düşme (HKD) yöntemlerinin kullanım sıklığını belirlemektir. İki evreden oluşan çalışmaya güreş, taekwondo, boks ve kickboks branşlarından birinde aktif kadın ve erkek sporcular katılmıştır (Güvenirlik çalışması n=93; ana çalışma n=271). Birinci evrede, sporcuların HKD yöntemlerini uygulama durumlarını saptayan, Artioli ve arkadaşları tarafından 2010 yılında geliştirilen, HKD Anketinin Türkçe uyarlaması, geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmıştır. İkinci evrede ise HKD anketi kullanılarak farklı mücadele sporlarında tercih edilen HKD yöntemleri ve kullanım sıklıkları belirlenmiştir. Mücadele sporcularının %88,6’sı (Güreş: %79,3, kickboks: %91,2, taekwondo: %88,7 ve boks: %98,3) müsabaka öncesi kilo verdiğini belirtmiştir. HKD puanları; kickboks branşında (43,40 ± 14,22), taekwondo (39,94 ± 11,22) branşına benzer (p>0,05), güreş (34,11 ± 13,28) (p=0,000) ve boks (34,03 ± 8,46) (p=0,000) branşlarına kıyasla daha yüksek bulunmuştur. HKD yöntemlerinin kullanımını teşvik eden bireylerin başında antrenör (Çok etkili %: kickboks: %63,1; taekwondo: %54,8; güreş: %47,6) ve branş arkadaşları (Çok etkili %: boks: %44,1; taekwondo: %43,5; kickboks: %39,7) gelmektedir. En sık tercih edilen HKD yöntemleri incelendiğinde tüm katılımcılar egzersizi arttırma (%41,3) ve kademeli diyeti (%31,8) her zaman seçerken; diğer branşlardan farklı olarak boksörlerin tükürme (%59,3), sauna (%47,5) ve kusma (%42,4) gibi daha agresif yöntemleri tercih ettiği görülmüştür. Bu çalışmanın sonuçlarından yola çıkılarak, tüm mücadele sporlarında yüksek prevelansa sahip HKD yöntemlerinin olumsuz etkilerine dair sporcu ve antrenörlerin bilgilendirilmesi, farkındalıklarının artırılması ve alternatif kilo düşme stratejilerinin geliştirilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.