ECONOMETRIC ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN AGE DEPENDENCY AND EMPLOYMENT

Abstract

İşgücü piyasası açısından yaş bağımlılığı, gelişmiş ülkelerin yaşlı ülkeler olarak nitelendirilmeye başlamasıyla beraber gerek gelişmiş ülkeleri gerekse gelişmekte olan ülkeler için önemli bir sorun alanı olarak değerlendirilmeye başlanmıştır. Çocuk ya da genç ve yaşlı bağımlılığı olarak iki başlık altında incelenen yaş bağımlılığı ülkelerin yalnızca demografik yapılarıyla değil aynı zamanda işgücü piyasaları ve sosyal güvenlik sistemleriyle de ilişki bir olgudur. Çalışmanın temel tartışma alanı yaş bağımlılığının işgücü piyasası göstergelerinin önemli bir boyutu olan istihdam ile ilişkisinin tespit edilmesidir. Bu doğrultuda işgücü piyasası açısından yaş bağımlılığı ve istihdam ilişkisi; refah rejimleri bağlamında panel veri analizi yöntemi ile incelenmiştir. Analiz kapsamında 1991-2019 verileri kullanılarak Panel ARDL modeli ile tahminleme gerçekleştirilmiştir. Değişkenler arasındaki kısa dönemli ilişkinin tahmini için ise En Küçük Kareler yöntemi kullanılmıştır. Sonrasında bağımlılık oranlarının hata terimlerinde yaşanan değişimin istihdam oranı üzerinde oluşturacağı etki, etki-tepki analizi ile incelenmiştir. Çalışma kapsamında son olarak varyans ayrıştırması analizi ile istihdam oranında yaşanan değişimlerin bağımlılık oranlarından ne ölçüde etkilendiği araştırılmıştır. Gerçekleştirilen analizlerle uzun dönemde refah rejimlerinin tamamında yaşlı bağımlılığı ve istihdam oranı arasında pozitif ilişki; genç bağımlılığı ve istihdam oranı arasında ise sadece liberal refah rejiminde bir ilişki tespit edilmiş ve bu ilişkinin negatif yönlü olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Analizler sonucunda ayrıca tüm refah rejimlerinde kısa dönemde negatif yönlü olan yaşlı bağımlılığı ve istihdam oranı ilişkisinin ortalama 8-10 yıl içerisinde pozitife döndüğü tespit edilmiştir. Analizlerle elde edilen diğer bir bulgu ise liberal refah rejiminde yaşlı bağımlılığının istihdam oranı üzerindeki pozitif etkisinin diğer rejim türlerindeki etkinin yaklaşık iki katı kadar gerçekleştiğidir.