Affiliation:
1. VAN YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ
Abstract
Türkmen Türkçesi; Türkiye Türkçesi, Azerbaycan Türkçesi ve Gagavuz Türkçesiyle birlikte Batı Türkçesi içerinde değerlendirilen bir Türk lehçesidir. Bu dilin en önemli özelliklerinden biri ana Oğuzcanın birçok özelliğini muhafaza etmesi ve asli uzunlukları sistematik olarak korumuş olmasıdır. Anadolu ağızları sınıflandırılmasında Doğu grubunda değerlendirilen Van ya da Van Küresinli ağzı Azerbaycan Türkçesi ile olan benzer özelliklerini, Türkiye Türkçesi yazı dili ve diğer ağızlarının etkisinde kaldığından, giderek yitirmeye yüz tutmuştur. Bu çalışmada söz konusu ağız ile Türkmen Türkçesinde tespit edilen ortak deyimler ele alınmıştır. Deyimlerin en önemli özelliklerinden biri de kalıplaşmış söz dizileri olmasıdır. Bu da deyimlerde yer alan kelimelerin yer değiştirmemesi veya yerlerine başka kelimelerin kullanılmamasını sağlamıştır. Van Küresinli ağzı ile Türkmen Türkçesinde 103 ortak deyim tespit edilmiştir. Bu deyimler genelde kelimesi kelimesine benzerdir. Küçük ses değişikleri gösteren deyimlere de rastlanmaktadır.
Reference15 articles.
1. Buran, A. & Alkaya, E. (2013). Çağdaş Türk Lehçeleri, Akçağ Yayınları, Ankara.
2. Bulak, Ş. (2015). “Van Küresin Ağzı”, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi (Yayımlanmış), Malatya.
3. Bulak, Ş. (2016). Van Küresin Ağzında Deyimler, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 56, ss. 837-857.
4. Bulak, Ş. (2021). Van Küresinli ağzı ile Azerbaycan Türkçesinin Ortak Özellikleri, International Journal Of Social, Humanies and Administrative Sciences, 7/44, 1553-1568.
5. Cengiz, M. (2016). Türkmen Türkçesi ile Türkiye Türkçesindeki Deyimlerde Görülen Yalancı Eş Değerler, International Journal of Humanities an Education, 2/4, 208-204.